"Το θέατρο, το θέατρο μπορεί ν' αγγίξει τόσο βαθειά τη ψυχή του ανθρώπου. Το θέατρο είναι ένα ψέμμα αλλά πολλές φορές μοιάζει αληθινό."
Από την Σχολή Πυροδότησης Θεατρικής Γραφής ξεπήδησε άλλο ένα αξιόλογο έργο από την Μαρία Δριμή. Το έργο της Garamond 12 σκηνοθετεί ο πρωτοεμφανιζόμενος νεαρός Ρώσος σκηνοθέτης Sergei Okunev μ' ένα δυνατό καστ ηθοποιών κι επικεφαλής την Μαρία Ζορμπά.
Ένας επιτυχημένος συγγραφέας, ο Μαρκ Χάντερ, ζει για πολλά χρόνια κλεισμένος στο σπίτι του κι αρνούμενος να βγει στον έξω κόσμο λόγω αγοραφοβίας. Η μητέρα του Μπεθ έχει αφιερώσει τη ζωή της στη φροντίδα του γιου της και μέσα απ' αυτό αποκτά νόημα και η δική της ζωή.
" Ο γιος μου δεν έχει ζωή. Η ζωή του είναι μια λευκή σελίδα που πρέπει να την γεμίσει με τις ιστορίες του. Αναπνέει με τα πνευμόνια των ηρώων του."
Ο εξωτερικός κόσμος όμως ολοένα και πιέζει τον Μαρκ. Δημοσιογράφοι, συνεντεύξεις, παρουσιάσεις βιβλίων κλπ. Έτσι η μητέρα του σκέφτεται να βρουν κάποιον ο οποίος θα παίζει τον Μαρκ στον έξω κόσμο. Ένα είδος alter ego που θα αναλάβει να διεκπεραιώνει ό,τι δεν μπορεί ο Μαρκ λόγω της αρρώστιας του.
Η παράσταση αρχίζει με χιόνι. Κρύο περιβάλλον, παγωμένα συναισθήματα. Κι ο Άμλετ μονολογεί: να ζει κανείς ή να μη ζει; Ποιο είναι άραγε το νόημα της ζωής;
Μέσα από διάφορα ραντεβού που είδαν την αγγελία, έρχεται ο Τζέικ που κερδίζει τον Μαρκ σχεδόν αμέσως.
"Σε χρειάζομαι για αυτό που δεν έχω. Χρειάζομαι ένα εγώ για τον έξω κόσμο. Θέλω να αναλάβεις την ζωή μου και να κυκλοφορείς εκεί έξω σαν να είσαι εγώ. Θα υποδύεσαι τον Μαρκ Χάντερ."
Ο νεαρός Τζέικ αντιδρά στην αρχή αλλά μετά δέχεται.
Ο Μαρκ αρχίζει να δένεται μαζί του. Αρχίζει να αποκτά ένα είδος φίλου, ένα είδος αντρικού προτύπου που του έλλειπε από τότε που έχασε τον θείο του που του είχε αδυναμία.
"Ο θείος μου έγραφε σε μια γραφομηχανή με Garamond 12. Ήταν η αγαπημένη του γραμματοσειρά. Ήταν στ' αλήθεια χαρισματικός. Η Μπεθ τον σιχαινόταν γιατί ήταν ομοφιλόφυλος. Έκανε ό,τι μπορούσε για να με κρατήσει μακριά του. Πριν τον θανατό του δεν είχα καμμιά φοβία. Η Garamond 12 είναι η υπόσχεσή μου."
Στη ζωή των δύο αντρών εισβάλλει μια νεαρή επίδοξη συγγραφέας που θαυμάζει τον Μαρκ Χάντερ. Οι ισορροπίες αρχίζουν να ανατρέπονται και η Μπεθ χάνει σιγά-σιγά την επιρροή που είχε πάνω στο γιο της
"Ποιο είναι το συμφέρον μου μαμά; Να μείνω για πάντα κλεισμένος εδώ μέσα; Σε όλα βλέπεις την καταστροφή και μ' έχεις κάνει να τη βλέπω κι εγώ. Δεν είμαι πια παιδί."
Ο Τζέικ αρχίζει να δυσανασχετεί βλέποντας να χάνει λιγο- λίγο την ταυτότητά του.
"Πώς γίνεται να συμβεί το οτιδήποτε σε μένα; Όποιος μου δείξει ενδιαφέρον ή μου δείξει πως μ' αγαπάει στη πραγματικότητα αγαπάει εσένα. Τίποτα δεν συμβαίνει για μένα. Όλα γύρω μου συμβαίνουν για σένα.Είμαι ένα τίποτα."
Στη σύγκρουση μητέρας και γιού οι διάλογοι μεταξύ τους επαναλαμβάνονται 2-3 φορές. Ένα έξυπνο σκηνοθετικό εύρημα για να φανεί το χάος που επικρατεί στην ψυχή αυτής της γυναίκας που έδωσε νόημα στη ζωή της ευνουχίζοντας το γιο της για να του γίνει απαραίτητη. Απελπισμένα προσπαθεί να γατζωθεί από τις λέξεις, λέγοντάς τες ξανά και ξανά. Πώς θα μπορέσει να νοηματοδοτήσει εκ νέου την ύπαρξή της;
"Πόσο αχάριστος μπορείς να γίνεις; Εγώ θυσίασα τη ζωή μου για σένα."
Πόσες φορές κι από πόσα στόματα γονέων έχει ακουστεί ανά τους αιώνες αυτή η φράση που μεταφράζεται ως εξής: εγώ θυσιάστηκα για σένα, άρα μου χρωστάς. Είναι καθήκον και υποχρέωσή σου να είσαι μαζί μου, να μην ανοίξεις τα φτερά σου και να κάνεις ότι θέλω εγώ."
Η μουσική (Panù) άλλοτε υπόκωφη, βραχνή, μυστηριακή, εγγυμονεί δυσάρεστες εκβάσεις, άλλοτε επική και μεγαλειώδης σε συνεπαίρνει με την άφατη μελωδικότητά της, άλλοτε επιβλητική τόσο ώστε να σκεπάζει λόγια, ρόλους, διαμαρτυρίες κι άλλοτε χαρούμενη, χορευτική, απελευθερωτική.
Ο νεαρός σκηνοθέτης Sergei Okunev σημείωσε επιτυχία στην πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα, φτιάχνοντας μια παράσταση εξαιρετικά ατμοσφαιρική που την παρακολουθείς χωρίς ανάσα. Με το χιόνι στην αρχή και στο κλείσιμό της, με το γνωστό εναγώνιο ερώτημα του Άμλετ, ζωγραφίζει μια ζωή που τοποθέτησε το νόημά της έξω απ' αυτήν και βρέθηκε χωρίς νόημα. Ο ασκός του Αιόλου άνοιξε για την Μπεθ κι έφερε τα πάνω κάτω στην τακτοποιημένη "ντουλάπα" της γιατί τελικά το μόνο που δεν μπορεί να χειραγωγηθεί είναι η ίδια η ζωή.
Γρήγοροι ρυθμοί δυνατές κι εκφραστικά φυσικές ερμηνείες και οι φωτισμοί της Ναυσικάς Χριστοδουλάκου, συμβάλλουν τα μέγιστα σε αυτή την ατμοσφαιρικότητα που είναι τόσο έντονη ώστε την κουβαλάς μέσα σου αρκετές μέρες μετά την παράσταση. Πολύ καλή η δουλειά της Κατερίνας Φώτη στην χορογραφία, έδωσε στη σκηνή μια κινητικότητα σαν να ήθελε να βγάλει κάποιον από το τέλμα.
Τι να πω για την Μαρία Ζορμπά, που μετά την Λάσπη, μας έδωσε ακόμα μια ερμηνεία που μας μάγεψε. Φτιαγμένη από στόφα μεγάλης θεατρίνας (όπως οι παλιές καλές μας), καταφέρνει να ζωντανέψει τον κάθε ρόλο της με τρόπο μοναδικό, και να δημιουργήσει μια θεατρική φιγούρα που δεσπόζει και σημαδεύει ανεξίτηλα κάθε παράσταση στην οποία πρωταγωνιστεί.
Εξαιρετικοί στους ρόλους τους οι Αλέξανδρος Μαυρόπουλος ως Μαρκ και Χάρης Τζωρτζάκης ως Τζέικ. Με δυναμισμό κι αυθεντική φυσικότητα πλαισιώνουν την Ζορμπά, δημιουργώντας δύο δυνατούς κι ευαίσθητους χαρακτήρες που συμπληρώνουν ο ένας τον άλλο.
Εκφραστική και δροσερή παρουσία η Σίλια Μπισιώτη ως Κάρεν, σ' ένα ρόλο κλειδί που ανατρέπει τα μέχρι τότε δεδομένα. Αλλά όπως είπε κι ένας μεγάλος δάσκαλος, το ξαφνικό έχει μακρά περίοδο προετοιμασίας.
Το Garamond 12 είναι μια από τις καλύτερες παραστάσεις της σεζόν που φτάνει στο τέλος της, με σπουδαία μηνύματα για όλους μας. Στο στόχαστρο η σχέση μάνας-γιου αλλά και η διερεύνηση του τι σημαίνει ελευθερία, ενηλικίωση, αυτοδυναμία ενός ανθρώπου, σε αντιδιαστολή με την ψυχική αρρώστια, την οικογενειακή παθογένεια, το πάθος για χειραγώγηση- εξουσία. Επίσης το μεγάλο θέμα της ομοφοβίας ενός γονέα και πώς μπορεί αυτή όταν είναι υπερβολική να δημιουργήσει το αντίθετο από το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Ευχόμαστε όπως και για όλες τις σπουδαίες παραστάσεις, να συνεχιστεί και την επόμενη σεζόν για να την δουν όσο γίνεται περισσότεροι άνθρωποι αλλά και για να τη ξαναδούμε κι εμείς!
Λένα Σάββα, θεατρο.gr, 8.5.2023
Αγορά εισιτηρίων: https://poreiatheatre.com/plays/garamond-12/
