Μία παράσταση τόσο σμιλεμένη που θα μπορούσε να είναι γλυπτό αν δεν ήταν ποίημα: στον τρόπο που κινούνται τα σώματα, που στέκονται, που συμπλέκονται αλλά και ο λόγος, ο πρωταγωνιστής λόγος που τον υπηρετούν καλοζυγισμένες κινήσεις, μετρημένες κουβέντες σαν μια σύνθεση εικόνας, λόγου και ήχου σε ένα σκοτεινό μυσταγωγικό περιβάλλον που βοηθά στην καταβύθιση ή καλύτερη στη μύηση του έργου, σαν να παρίστασαι σε εξομολόγηση.
Και πως αλλιώς. Ο «Θάνατος στη Βενετία» είναι πρωτίστως και ένα ταξίδι μύησης στο κόσμο του δύστροπου και στερημένου Γκούσταφ φον Άσενμπαχ του επιτυχημένου συγγραφέα που αναζητά στη Βενετία τη διέξοδο από τη δημιουργική του κρίση όχι χωρίς να τρέφει φιλήδονες όσο και ξεχασμένες προσδοκίες που αναπάντεχα συναντά στο πρόσωπο ενός νεαρού που θαυμάζει από μακριά. Άλτερ έγκο του συγγραφέα Τόμας Μαν ο οποίος περισσότερο από έναν αιώνα πριν είχε τολμήσει να θίξει έναν έρωτα «απαγορευμένο». Μπορεί να μην ήταν σαρκικός αλλά φιλοσοφικός και πλατωνικός δεν έπαυε ωστόσο να είχε αφυπνίσει τον πόθο, ένα σκίρτημα πριν το τέλος που δεν αργεί καθώς ο ήρωας παραδίδεται στις σκοτεινές πλευρές της ύπαρξής του ενώ η Βενετία πλήττεται από την πανδημία της χολέρας, με την πίστη ότι «η ομορφιά θα νικήσει» να έχει λειτουργήσει προς όφελος της λογοτεχνίας αλλά και του κινηματογράφου με τον Λουκίνο Βισκόντι να παραδίδει την ομώνυμη εμβληματική ταινία που εμπνεύστηκε από το μυθιστόρημα.
«Μια ιστορία θανάτου, μια ιστορία για την ηδονή του Τέλους» χαρακτήρισε ο Τόμας Μαν τη γεμάτη πάθος νουβέλα του που έγραψε το 1912, έναν χρόνο μετά τις δικές του διακοπές στη Βενετία, συμπεριλαμβάνοντας σε αυτή πολλές από τις εμπειρίες και τις σκέψεις του, με επιρροές από τον Πλάτωνα, τον Γκαίτε, τον Φρόιντ και τον Νίτσε.
Με επιρροές από τον Μαλαρμέ και τον Χαλίλ Γκιμπράν ο ποιητής Στρατής Πασχάλης παραδίδει ένα δραματουργικό ποίημα που ο σκηνοθέτης Γιώργος Παπαγεωργίου ενορχηστρώνει σε μια σκηνική εμπειρία, πηγαίνοντάς μας από τις πλατείες στις παραλίες της Βενετίας με αριστοτεχνικό τρόπο μέσω ηχητικών και σκηνικών τοπίων που ανοίγουν συνομιλία και με μία ακόμη αίσθηση αυτή της όσφρησης, κατοχυρώνοντας άλλη μια επάξια μεταφορά πεζογραφήματος στο θέατρο και πετυχαίνοντας εξαίσιες ερμηνείες από τους συνεργάτες του και συντελεστές της παράστασης.
Ιωάννα Σωτήρχου, efsyn, 23.4.2023
