Yπάρχουν δύο εκδοχές για το ψευδώνυμο “Corniza”», λέει η Κρυσταλλία Θεοδώρου. «Η μία είναι ότι το έχω για να το παίζω πιο “ψαγμένη”, αλλά στην ουσία το σκέφτηκα όταν είδα μια τεράστια επιγραφή μαγαζιού που έλεγε “Κρύσταλλα-Κορνίζες” ‒ την έβλεπα από το λεωφορείο καθώς περνούσα από την Παπαδιαμαντοπούλου, κοντά στο Μέγαρο Μουσικής, πηγαίνοντας στο πανεπιστήμιο. Μου άρεσε και το υιοθέτησα ως καλλιτεχνικό ψευδώνυμο».
Αυτήν τη στιγμή η Κρυσταλλία εμφανίζεται στο θέατρο Πορεία, όπου παίζει ζωντανά τη μουσική που έχει γράψει για την παράσταση Κουκλόσπιτο του Ίψεν σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Τάρλοου. Πρόκειται για συνθέσεις που ακούγονται άνετα και μόνες τους, ανεξάρτητα από την παράσταση. Η Κρυσταλλία είναι από τις ελάχιστες συνθέτριες ηλεκτρονικής μουσικής που δραστηριοποιούνται αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα και ασχολούνται αποκλειστικά με την ηλεκτρονική μουσική.
Είναι πολλές αυτές που έχουν φύγει στο εξωτερικό – η Κρυσταλλία ζούσε και δούλευε στη Γερμανία τα τελευταία χρόνια. «Ήμουν εγκλωβισμένη σε ένα χωριό στα σύνορα με Γαλλία, σε μια πανεπιστημιούπολη. Είχα διοικητική θέση στο πανεπιστήμιο και σκοπός μου ήταν να μαζέψω λεφτά για να αγοράσω τον αναλογικό εξοπλισμό που πάντα ήθελα», λέει.
«Επί κορωνοϊού, όμως, απολύθηκα. Έπαθα ένα σοκ επειδή είχαν κλείσει όλα τα σύνορα και δεν ήξερα πού να πάω. Πήρα τα λεφτά της αποζημίωσης και σκεφτόμουν να πάω στην Τζαμάικα να κάνω μαθήματα στα στούντιο του Kingston ή στο Λονδίνο, που ήταν μια ασφαλής επιλογή.
Όταν με πήρε τηλέφωνο ο Δημήτρης Τάρλοου να μου προτείνει αυτήν τη δουλειά δεν το πίστευα – με είχε βρει από το Linkedln. Πάντα ήθελα να γράψω μουσική για θέατρο. Μέσα σε έναν χρόνο τα μάζεψα όλα και επέστρεψα στην Αθήνα. Έκανα τη σύνθεση, ξεκίνησαν οι πρόβες και κατά τη διάρκειά τους μου πρότειναν να παίζω ζωντανά στην παράσταση. Κάπως έτσι μετέφερα τα συνθεσάιζερ μου εκεί, όπου παίζω μουσική, τραγουδάω και παράλληλα κάνω και το sound design».
Η Κρυσταλλία γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Καλαμπάκα και το όνειρό της ήταν να ασχοληθεί με τη μουσική. Ολοκλήρωσε τις σπουδές της στο πιάνο, αλλά το παράτησε όταν πέρασε στη σχολή Θεατρικών Σπουδών στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών. Σε μια πολύ δύσκολη περίοδο της ζωής της, μετά από ένα σοβαρό χειρουργείο, ξεκίνησε να μαθαίνει πώς να συνθέτει με ηλεκτρονικά μέσα.
«Ήμουν στο κρεβάτι τότε και δεν μπορούσα να κουνηθώ. Ήμουν 19 χρονών και σκεφτόμουν ότι δεν γίνεται να κάθομαι έτσι και να μην κάνω τίποτα. Ο τότε φίλος μου είχε στον υπολογιστή του το Fruity Loops και άρχισε να μου μαθαίνει τις αρχές του sequencing. Έτσι άκουσα ήχους που δεν ήξερα ότι υπάρχουν, επειδή ήμουν κολλημένη στα φυσικά όργανα.
Περνούσα άπειρες ώρες και φαντασιωνόμουν πώς θα ήταν η δική μου μουσική, αλλά ποτέ δεν τολμούσα να συνθέσω. Είχα ήδη έτοιμη τη μουσική στο μυαλό μου και με το που μου δόθηκαν τα εργαλεία, ξεχύθηκε ένας χείμαρρος πειραματισμού και μουσικής που με τρόμαξε επειδή μου ξύπνησε κάτι πολύ βαθύ μέσα μου».
Τη ρωτάω αν το γεγονός ότι ήταν γυναίκα εμπόδισε την πορεία της στη μουσική. «Το έχουμε δεχτεί και το έχουμε πιστέψει ότι πορευόμαστε πια με την αίσθηση ότι είμαστε κατώτερες καλλιτεχνικά και διανοητικά, ότι δεν μπορούμε να παραγάγουμε ένα έργο εξίσου ευφυές με αυτό των αντρών και αυτό επειδή μας έχουν μάθει ότι μόνο τα ανδρικά μυαλά είναι ευφυή.
Εξαιτίας αυτού η γυναίκα δημιουργός αναγκάζεται να ασχοληθεί περισσότερο με την εικόνα της παρά με την καλλιτεχνική ή μουσική δημιουργία. Μάλιστα, στην Αθήνα είναι πολύ ανδροκρατούμενη η κατάσταση, ειδικά στην ηλεκτρονική και πειραματική μουσική. Μία κασέτα βγήκε από γυναίκες και πήγε άπατη (σ.σ. αναφέρεται στη συλλογή “Σελάνα” που κυκλοφόρησε από τη Nutty Wombat Records).
Νομίζω όμως ότι κι εμείς υπονομεύουμε λίγο τη θέση μας. Για παράδειγμα, δεν θα πάω ποτέ από μόνη μου να ζητήσω να παίξω live κάπου επειδή αποστρέφομαι τον εγωκεντρισμό του χώρου – όλοι οι ηλεκτρονικοί καλλιτέχνες στη χώρα είμαστε μονάδες. Ως γυναίκες, ειδικότερα, μας έχει δημιουργηθεί ένα κόμπλεξ λόγω της κακομεταχείρισης που έχουμε υποστεί τόσα χρόνια από την εγχώρια ηλεκτρονική σκηνή.
Χάρηκα όσες φορές μου πρότειναν συνεργασία, είτε ήταν η Στέγη, είτε το θέατρο Πορεία, ενώ, λόγω του είδους της μουσικής που κάνω, περίμενα ότι θα είχα περισσότερη αποδοχή από τον χώρο της αθηναϊκής μουσικής σκηνής. Δυστυχώς, δεν έγινε ποτέ κάτι τέτοιο».
«Γιατί πιστεύεις ότι συμβαίνει αυτό;»
«Δεν ξέρω πώς να το εκλάβω. Ίσως δεν εμπιστεύονται μια γυναίκα, ότι μπορεί να παίξει εξίσου καλά; Από την άλλη, ασχολούμαι με την ηλεκτρονική μουσική από το 2010 και πιστεύω ότι δεν βγάζω καθόλου το underground στοιχείο, παρότι μεγάλωσα μέσα σε τέτοια φάση. Επίσης, για το ότι δεν είμαι από την Αθήνα αλλά από την επαρχία έχω δεχτεί ρατσισμό πολλές φορές.
Μοιάζει σαν να θέλεις να μπεις στο Berghain και δεν σε αφήνουν. Θυμάμαι, την πρώτη φορά που πήγα δεν κατάφερα να μπω και μου είπαν όλοι δεν με έβαλαν επειδή φορούσα ροζ μπλουζάκι. Αργότερα φόρεσα μαύρα και τελικά τα κατάφερα και όλο αυτό μοιάζει σαν μια παραβολή για τον χώρο της ηλεκτρονικής και underground μουσικής γενικότερα. Θες να μπεις; Δεν μπορείς με το ροζ μπλουζάκι. Έχουμε εγκλωβιστεί σε μια εικόνα η οποία εξυπηρετεί ένα διαφορετικό κάθε φορά αφήγημα. Βέβαια, οφείλω να πω ότι η κατάσταση έχει αλλάξει πολύ τα τελευταία δέκα χρόνια».
Αυτήν τη στιγμή η Κρυσταλλία ετοιμάζεται να κυκλοφορήσει μια δουλειά σε συνεργασία με τον Biomass, ενώ συνεχίζει τις παραστάσεις στο θέατρο Πορεία. Τι ονειρεύεται να κάνει από δω και πέρα;
«Θέλω να κάνω ένα μεγάλο ταξίδι στους ωκεανούς. Θέλω να ζήσω μέσα σε ένα καράβι και να ταξιδέψω στη θάλασσα, να φτάσω μέχρι την Ανταρκτική. Φυσικά, μαζί με όλα μου τα μουσικά όργανα. Το άλλο μεγάλο μου όνειρο είναι να γράψω μουσική για την Επίδαυρο, το οποίο δεν φαίνεται τόσο μακρινό όσο το άλλο».
Mαρία Παππά, Lifo, 20.2.2022
