O Δημήτρης Τάρλοου έχει πολλές αρμοδιότητες σαν καλλιτέχνης: είναι σκηνοθέτης, ηθοποιός, μεταφραστής, ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου Πορεία και φροντίζει κάθε χρόνο να μας παρουσιάζει εξαιρετικά ενδιαφέρουσες παραστάσεις και θεάματα, με άποψη και υψηλή αισθητική, που αποτελούν «τροφή για σκέψη».
Ως λάτρης της επαναστατικής ποίησης και του θεάτρου, έχει πάντα κάτι σημαντικό να πει και να προσφέρει στον θεατή.
Ο Δημήτρης Τάρλοου μιλά αποκλειστικά στο neolaia.gr με αφορμή τη νέα παράσταση που σκηνοθετεί φέτος, «Το Κουκλόσπιτο» του Χένρικ Ίψεν, με τη Λένα Παπαληγούρα και τον Γιώργο Χριστοδούλου στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, το οποίο κάνει πρεμιέρα την ερχόμενη Παρασκευή 11/11 στο θέατρο Πορεία.
Μας παραθέτει τη δική του οπτική για τα θέματα και ερωτήματα που έθετε ο Ίψεν, ενώ μας «ξετυλίγει το κουβάρι» όλων των παραστάσεων που παρουσιάζονται φέτος στο θέατρο Πορεία. Κάνει αναφορά στο ελληνικό θεατρόφιλο κοινό, στο τι σημαίνει ηθοποιός κατά τον ίδιον, στο πώς βλέπει την ελληνική τηλεοπτική μυθοπλασία και το πώς πρέπει να αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι του θεάτρου το κοινό που διψά για τέχνη μετά την καραντίνα.
-Καλησπέρα κ. Τάρλοου και καλώς ήρθατε στο neolaia.gr. Φέτος σας βλέπουμε στη σκηνοθεσία ενός ακόμη έργου του Χένρικ Ίψεν, «Το Κουκλόσπιτο», 5 χρόνια μετά τη σκηνοθεσία στο «Αγριόπαπια» του ίδιου συγγραφέα. Έχετε μια αδυναμία, θα λέγαμε, στον Νορβηγό συγγραφέα;
«Το Κουκλόσπιτο» είναι ένα από τα πιο σπουδαία έργα που έχουν γραφτεί, για έναν στηλοβάτη της σύγχρονης, παγκόσμιας δραματουργίας, οπότε νομίζω είναι φυσιολογικό να ασχολείται κανείς με τέτοια σύγχρονα και επίκαιρα έργα. «Το κουκλόσπιτο» είναι το πιο πολυπαιγμένο έργο του Ίψεν. Για μένα είναι πολύ σημαντικό να μιλήσουμε για θέματα που μας απασχολούν σήμερα, χωρίς να στεκόμαστε μόνο στο επικαιρικό κομμάτι. Μιλάει για θέματα που αφορούν τον γάμο και είναι συνθετικά και ενδιαφέροντα.
-Το έργο αυτό γράφτηκε το 1879, αλλά παραμένει επίκαιρο το 2022. Έπαιξαν ρόλο τα όσα γίνονται σήμερα για να επιλέξετε αυτό το έργο;
Αυτό είναι το νόημα όλων των κλασσικών έργων. Πάντα, σε κάθε εποχή να έχουν μια αξία. Αυτό είναι το κλασσικό. Για αυτό ασχολούμαστε με τον Σαίξπηρ και με τον Ίψεν, Τα έργα τους εμπεριέχουν νοήματα σε όλες τις εποχές. Το ενδιαφέρον στις παραστάσεις είναι το πώς το βλέπει ο κάθε σκηνοθέτης το κάθε έργο. Για αυτό ξαναβλέπουμε τα ίδια έργα με διαφορετικούς σκηνοθέτες και ηθοποιούς. Για αυτό θέλουμε να ξαναδούμε τη Νόρα. Ένας ρόλος σύμβολο. Ο Ίψεν έχει μια μεγάλη ικανότητα να δημιουργεί γυναικείους χαρακτήρες που γίνονται σύμβολα, όπως επίσης η Έντα Γκάμπλερ. Κάθε φορά το κοινό θέλει να δει τι Νόρα θα είναι αυτή, τι θα φέρει επί σκηνής αυτή η ηθοποιός, αυτός ο σκηνοθέτης, για παράδειγμα. Αυτό είναι το νόημα.
Εδώ έχουμε να κάνουμε, λοιπόν, με τη Λένα Παπαληγούρα με την οποία μας συνδέει μια φιλία χρόνων. Θεώρησα ότι μπορώ να την εμπιστευτώ και να εναποθέσω πάνω της αυτή τη μεγάλη ευθύνη. Το ήθελε πολύ, ήταν το όνειρό της. Θεώρησα ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή ωριμότητας να μας εξομολογηθεί κάποια θέματα του γάμου μιας και τώρα έχει τη δική της οικογένεια, έχει αποκτήσει 2 παιδιά. Είναι πολύ σημαντικό οι ηθοποιοί να μπορούν να εξομολογηθούν δικά τους θέματα μέσα από τους ρόλους. Έτσι δουλεύω πάντα με τους ηθοποιούς.
Ξεκινώντας από τον χαρακτήρα της Νόρας φτιάχτηκε ένας πολύ ωραίος θίασος με ηθοποιούς που έχω ξαναδουλέψει στο παρελθόν. Είναι καθαρά θεατρικοί ηθοποιοί με εμπειρία και με αφοσίωση στο επάγγελμα. Δυστυχώς δεν είναι αυτονόητο πια αυτό. Πολλοί ηθοποιοί πια τρέχουν από πρόβα σε πρόβα, από γύρισμα σε πρόβα. Και οι δικού μου ηθοποιοί μπορεί να έχουν γύρισμα και γενικά τερατώδεις υποχρεώσεις, αλλά είναι αφοσιωμένοι στο θεατρικό επάγγελμα.
Η παράσταση έχει επίσης ζωντανή μουσική. Αυτό δημιουργεί μια άλλη επικινδυνότητα, γιατί υπάρχουν ηλεκτρονικοί ήχοι που παράγονται την ώρα της παράστασης από την Κρυσταλλία Θεωδόρου σε ένα σκηνικό που είναι μέρος της δράσης που δεν το έχουμε επιχειρήσει ποτέ ξανά. Έχω κάνει θεάματα με ζωντανή μουσική, αλλά εδώ μιλάμε για ηλεκτρονικό ήχο με τραγούδι επί σκηνής και όχι με μουσικά όργανα.
Με ενδιέφερε πολύ να το κάνω και έχουμε πολύ καλό ηχολήπτη και σύστημα ήχου. Είναι ένα θέαμα με ζωντανή μουσική.
-Αυτό που προσπαθεί να καταρρίψει ο Ίψεν είναι το γεγονός πως ο γάμος και η οικογενειακή εστία δεν προσφέρουν πάντα ασφάλεια και προστασία;
Νομίζω ότι ο Ίψεν θέτει ερωτήματα στο τέλος του 19ου αιώνα σε μια πολύ πιο συντηρητική κοινωνία απ’ ότι η σημερινή. Η γυναίκα πραγματικά δεν είχε δικαιώματα στην εργασία και στο να ορίσει τον εαυτό της. Ήταν κάπως κτήμα. Ήταν μια κοινωνία όπου ο προτεσταντισμός είχε μεγάλη επιρροή στη ζωή των ανθρώπων. Και σήμερα υπάρχει μια επιρροή της θρησκείας στις επιλογές των ανθρώπων, αλλά τα πράγματα έχουν αλλάξει δραματικά και δραστικά με τις συνθήκες, αλλά όχι απόλυτα. Ο θεσμός της οικογένειας αποτελεί ταμπού, αλλά και άγκυρα, καταφύγιο και ταυτοχρόνως αποτελεί ένα σημείο σκοτεινό, στους κόλπους του οποίου γίνονται κακοποιήσεις και πράγματα που κρύβονται πάντα κάτω από το χαλί. Λειτουργεί σαν συσκοτισμός. Έχει ενδιαφέρον, να δούμε πως λειτουργεί ο αρχαιότατος θεσμός του γάμου. Με ποιον τρόπο.
Μέσα στις επόμενες δεκαετίες ίσως να αλλάξει μορφή. Είναι ένα σημαντικό ζήτημα που το θέτουμε μέσα στην παράσταση. Το Κουκλόσπιτο, στην παράστασή μας, λειτουργεί περισσότερο σαν Μαυσωλείο, σαν μουσείο νεκρών αισθημάτων. Γιατί από κει πηγάζει το πρόβλημα. Όταν γνωρίζονται δυο άνθρωποι κι έχουν μια σχέση, αυτή η σχέση έχει μια δυναμική. Όσο περνάει ο χρόνος η δυναμική αυτή, εφόσον δεν υπάρχει η κατάλληλη εξέλιξη στη σχέση, μειώνεται.
Κι έτσι δημιουργείται αυτή η σχέση του παγώματος, του Μαυσωλείου. Του ωραίου, αλλά και νεκρού ταυτοχρόνως. Αυτή την αίσθηση προσπαθώ να περάσω και μέσα από τον σκηνικό χώρο. Το σκηνικό της Θάλειας Μέλισσα μοιάζει με ένα παράδοξο εξετήριο φυτών και πινάκων, όπου οι άνθρωποι περιφέρονται χωρίς να αναγνωρίζουν αυτή τη νεκροφάνεια, τη νεκρότητα. Όταν στο τέλος ανακαλύπτουν αυτή τη νεκρότητα έχουμε μια απομάγευση, η οποία συνοδεύεται και στο σκηνικό, όπου μοιάζει με ένα κούφιο κέλυφος. Οι ζωές των ανθρώπων όταν μετατρέπονται σε Μαυσωλεία γίνονται αφόρητες, αρά πρέπει να υπάρχει μια διαρκής κίνηση ενδοσκόπησης, αυτογνωσίας για να συντηρήσεις κάτι ζωντανό. Αυτό ισχύει για όλα. Και για τις παραστάσεις.
-Το έργο του Ίψεν χαρακτηρίζεται και από μια επαναστατικότητα. Θεωρείτε πως ο θεσμός του γάμου και της οικογένειας που άμεσα ή έμμεσα επιβαλλόταν σαν μια υποχρέωση που πρέπει να γίνει, αποτελεί μοχλό καταπίεσης και ελέγχου των ανθρώπων;
Δεν θεωρώ πως είναι μοχλός καταπίεσης. Το πρόβλημα δεν είναι οι θεσμοί, αλλά οι άνθρωποι μέσα σε αυτούς. Το πώς αντιλαμβάνονται τους θεσμούς. Ο θεσμός του γάμου εμπεριέχει και μια ιερότητα. Και εγώ μπορώ να σας πω ότι μπορώ να πάω σε μια εκκλησία και να είναι από μια βαθιά πνευματική εμπειρία έως μια απεχθή ενασχόληση όπου άνθρωποι κάνουν κοινωνικό κουτσομπολιό και ακούν αδιάφορους ψαλμούς. Μπορεί να είναι και τα 2. Το θέμα είναι τι νόημα δίνουμε εμείς στα πράγματα. Κατά αυτό τον τρόπο μια οικογένεια μπορεί να είναι κάτι πολύ ιερό, αλλά όχι περιχαρακωμένο και χωρίς εξέλιξη αποκρύπτοντας τις αλήθειες. Σημαίνει γενναιότητα στο να αποδεχθούμε επώδυνες αλήθειες και πραγματικότητες. Αυτό λέει ο Ίψεν.
Η αλήθεια και η γενναιότητα είναι χαρακτηριστικά του ηθοποιού. Ο ηθοποιός πρέπει να έχει μια προδιάθεση αυτοέκθεσης και γενναίας αποκάλυψης. Δεν γίνεται ηθοποιός κάποιος για να επιδεικνύει στη σκηνή τα ωραία του πόδια ή πόσο ωραίος είναι. Οι ηθοποιοί είναι άνθρωποι που με τη δική τους θέληση και σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη θέλουν στη σκηνή να αποκαλύψουν κάτι ουσιαστικό από τη δική τους ζωή και προσωπικότητα. Στο λεξιλόγιό μου αυτό ονομάζεται διάθεση αυτοέκθεσης. Μέσω αυτής προσπαθούν να εξοικειώσουν τους θεατές με κάτι που ενδεχομένως να τους είναι οικείο και πολλές φορές δύσκολο να το αποδεχθούν, διότι ίσως να είναι μια γκρίζα ζώνη δικιά τους. Το θέατρο είναι αποκαλυπτικό και φέρνει τον θεατή στη θέση που ίσως ηθελημένα ή όχι αγνοούσε.
Ο Ίψεν δεν γράφει έργα με ήρωες που είναι μονοσήμαντοι. Γράφει περίπλοκους και αντιφατικούς χαρακτήρες που είναι δύσκολο να τους αποκρυπτογραφήσεις. Ο άνδρας της Νόρα δεν είναι ένας απλός καταπιεστής και βασανίζει τη γυναίκα του. Είναι ένα περίπλοκο κατασκεύασμα και η Νόρα παίζει σημαντικό ρόλο σε αυτή την αμοιβαία καταπίεση. Ένα πολύ σημαντικό θέμα που βάζει ο Ίψεν, επίσης, είναι αυτό των προτύπων. Η Νόρα θέλει έναν σύζυγο επιτυχημένο που ανέρχεται στην κοινωνική κλίμακα ψηλά, γίνεται golden boy σε μια τράπεζα. Αυτό είναι το πρότυπο άνδρα που θέλει, γιατί αυτό το πρότυπου πήρε από την οικογένειά της. Συνειδητοποιεί την κενότητα του οράματος της σταδιακά. Της πήρε 8 χρόνια και έκανε 3 παιδιά μαζί του μέχρι να καταλάβει ότι δεν λειτουργεί αυτό το πράγματα.
-Είστε σκηνοθέτης όπου εμπειρικά θα βάλετε προσωπικά σας βιώματα στο κείμενο ή αποφεύγετε να «πειράξετε» δομικά στοιχεία του κειμένου;
Μια λέξη ή μια φράση όπου θα μεταφέρει μια προσωπική εμπειρία μου ή του ηθοποιού ναι, μπορώ να την αλλάξω. Έχω αυτή την ελευθερία. Λόγου χάρη στο πρωτότυπο κείμενο η Νόρα ασχολείται με μικροδουλειές της εποχής εκείνης, όπως το να φτιάχνει στολίδια για το χριστουγεννιάτικο δέντρο, τα οποία πουλάει γιατί έχει ανάγκη τα χρήματα για να ξεπληρώσει το ανομολόγητο δάνειο. Στη δική μας παράσταση η Νόρα για να βγάλει τα εξτρά χρήματά της σπουδάζει σε δραματική σχολή και κάνει σπικάζ, ντουμπλάζ και μεταγλωττίσεις. Για το χαρτζιλίκι της. Κρυφά από τον άνδρα της. Αυτό δεν αλλάζει τη συνθήκη που έχει ορίσει ο Ίψεν.
Δεν αλλάζει δομικά κάτι στο έργο. Με την ίδια έννοια μπορεί να μπει μια φράση ενός ηθοποιού που μας μετέφερε στην πρόβα πχ χωρίς να καταστρατηγεί ολοκληρωτικά το κείμενο και τη συνθήκη. Δίνω σημασία στη γλώσσα, επειδή είναι απαραίτητη. Αλλά δεν κάνουμε παραστάσεις λόγου. Αυτές δεν με ενδιαφέρουν. Κανείς δεν πάει στο θέατρο να ακούσει τον λόγο. Αν ήταν έτσι θα καθόταν στο σπίτι να διαβάσει το έργο. Σε μια θεατρική παράσταση πρέπει να συμβαίνουν πράγματα. Και για να γίνει αυτό θα πρέπει στην πρόβα να ανακαλυφθούν οι κρυφές δράσεις που συμβαίνουν ανάμεσα στα λόγια. Θέλουμε να δούμε τι έκανε η Νόρα, όχι μόνο τι λέει.
-Είστε υπέρμαχος του σωματικού θέατρου;
Όχι απαραίτητα. Η σωματικότητα στο θέατρο είναι απαραίτητη στον βαθμό που αυτή εκφράζει πράγματα που έχουν σχέση με το κείμενο. Η σωματικότητα είναι κάτι που δούλεψα πάρα πολύ αναλυτικά για να είναι συμβατές οι δράσεις με τους χαρακτήρες που πάμε να χτίσουμε. Λόγου χάρη ένας γιατρός που πρόκειται να πεθάνει σε λίγο, γιατί υποφέρει από μυελίτιδα. Άρα η κίνηση του πρέπει να δείχνει έναν άνθρωπο που διαλύεται σιγά σιγά. Η Νόρα ξεκινάει σαν μια κυρία με συγκεκριμένη κίνηση που θα μπορούσε να μένει στο Ψυχικό. Μετά μετατρέπεται σε μια κυρία της διπλανής πόρτας που στο τέλος απλά θέλει να φύγει για να ανακαλύψει τον εαυτό της, αλλιώς θα αυτοκτονήσει. Αυτή η εξέλιξη πρέπει να εκφραστεί και σωματικά. Αλλά δεν είμαι υπέρμαχος του σωματικού θεάτρου που μετατρέπει τις παραστάσεις σε performance που δεν καταλαβαίνεις τι γίνεται.
Η δουλειά του ηθοποιού είναι το σώμα του, η φωνή του και ο ψυχισμός του. 3 διαφορετικά κανάλια που πρέπει να δουλεύουν συνεχώς και ταυτοχρόνως, αλλά να μην τέμνεται το ένα με το άλλο. 3 ξεχωριστές πορείες. Η δουλειά του ηθοποιού είναι εξαιρετικά απαιτητική και δύσκολη.
-Τι εκπροσωπεί και τι πρεσβεύει το θέατρο Πορεία στην θεατρική σκηνή της χώρας; Τι πρέπει να περιμένουμε από τις παραστάσεις
Αυτό που προσπαθώ πάντα μέσα από τις επιλογές που κάνω είναι να ανεβαίνουν ενδιαφέροντα θεάματα σε ένα υψηλό επίπεδο. Δηλαδή να αναγνωρίσω πως οι δημιουργεί έχουν σκοπό να παρουσιάσουν κάτι ενδιαφέρον και εγώ να τους προσφέρω τα εχέγγυα μέσα από το περιβάλλον, τους τεχνικούς, το επίπεδο δουλειάς που έχουμε στο θέατρο Πορεία, έτσι ώστε αυτό που θα κάνουν να έχει μια υψηλή καλλιτεχνικότητα.
Φέτος κάναμε ένα αρκετά ενδιαφέρον πρόγραμμα. Δεν είμαι υπέρ του μαξιμαλισμού. Δηλαδή να ανεβαίνουν δεκάδες θεάματα, γιατί δεν γίνεται να το κάνεις σωστά.
Εμείς έχουμε κάποιες τεχνικές προδιαγραφές για να αλλάζουμε σκηνικό, αλλά υπάρχουν πάντα περιορισμοί. Μέσα σε αυτούς τους περιορισμούς και τα έξι θεάματα που θα παρουσιάσουμε, είναι θεάματα στα οποία επενδύω πολύ και όλα έχουν ένα υψηλό επίπεδο. Δεν υπάρχουν κεντρικές παραγωγές και άλλες που αντιμετωπίζονται ως πάρεργα με μικρό μπάτζετ.
Φέτος, όπως πάντα, είχαμε συνεχίσεις επιτυχημένων παραστάσεων από προηγούμενες σεζόν, όπως λόγου χάρη το «Νυχιάγκ» που είχε ανέλπιστα μεγάλη επιτυχία. Ένα έργο μιας νέας δημιουργού που απέκτησε μια δυναμική και εξελίχθηκε. Τον Οκτώβριο σημείωσε sold out και θα κάνει 5-6 παραστάσεις τα Χριστούγεννα και μετά βλέπουμε για τη συνέχεια.
Κατόπιν είχαμε τη σύμπραξη με τον Γιώργο Κουτλή, τον Νικόλα Χαντακούλα και το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης για το «Όνειρο Ενός Γελοίου» του Ντοστογέφσκι, που παίζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη με αξιοσημείωτη επιτυχία και θα συνεχιστεί η παράσταση.
Κεντρικά θεάματα είναι το «Κουκλόσπιτο» και το «Θάνατος στη Βενετία» του Τόμας Γιαν. Ένα πολύ ρισκαδόρικο εγχείρημα σε διασκευή του ποιητή Στρατή Πασχάλη και με την υπογραφή του Γιώργου Παπαγεωργίου και σύμπραξη με την εταιρία του.
Ταυτοχρόνως ξανασυστήνουμε το «Δόξα Κοινή σε σύμπραξη με τον Στράτη Πασχάλη. Ανέβηκε πρώτη φορά το 2020 και σταμάτησε εξαιτίας των περιορισμών της πρώτης καραντίνας. Είχε πάρει πολύ καλές κριτικές και αφορά έναν τομέα που με ενδιαφέρει αφάνταστα, την ποίηση. Θέλουμε να συστήσουμε την ποίηση ως κάτι εκρηκτικό, ως κάτι επαναστατικό.
Επειδή μιλούσαμε για επαναστατικό πριν. Αυτό είναι επαναστατικό. Να ακούς τον ποιητή επί σκηνής και να σου δημιουργείται η επιθυμία για έρωτα, με όλες τις μορφές, εκδοχές, πραγματικό έρωτα, όχι στη θεωρία, στην πράξη.
-Και με όλα τα επακόλουθα δηλαδή;
Φυσικά ναι. Με όλα τα επακόλουθα. Όλο αυτό που έγινε με τις απαγορεύσεις, τις αποστάσεις, της μη επαφής, των περιορισμών, που ακόμα υπάρχει σε σημαντικό βαθμό, φέρνει την επιστροφή μιας διάθεσης των νέων κι όχι μόνο, να ξαναγγιχτούν. Είναι μια ευκαιρία να θυμηθούμε πόσο εκρηκτικούς και επαναστατικούς ποιητές έχουμε. Από τη Σαπφώ μέχρι τον Καρούζο και από τον Εμπειρίκο, που είναι βασισμένο το «Δόξα Κοινή» μέχρι τον Καβάφη και τον Ελύτη.
Πολύ νέοι ηθοποιοί, άρα εν μέρη νέο καστ. Έχει πολύ καλή προπώληση, άρα ο κόσμος ανυπομονεί να το δω.
Άφησα για το τέλος το νέο ελληνικό έργο της σεζόν που προέρχεται από τη Σχολή Πυροδότησης Θεατρικής Γραφής του θεάτρου Πορεία. Θέλω να πηγαίνω από την παραγωγή στην κατανάλωση. Δηλαδή άνθρωποι που μαθαίνουν να γράφουν έργα μέσα από το θέατρο Πορεία, να ανεβαίνουν από τα έργα που έχουν γράψει στο ίδιο το θέατρο Πορεία, αλλά μπορούν αυτά τα έργα να ανέβουν και αλλού φυσικά.
Υπάρχει το καινούργιο έργο που λέγεται Garamond 12 της Μαρίας Δριμή, το οποίο σκηνοθετεί ο Κωνσταντίνος Βασιλακόπουλος και θα ανέβει τον Μάιο. Εδώ και ένα χρόνο προετοιμάζεται αυτή η παράσταση.
Οι προσπάθειες μας γίνονται με κατάλληλη προσπάθεια κι όχι στα γρήγορα. Είναι παραγωγές που κοστίζουν από ένα ποσό και πάνω. Το Garamond 12 θα είναι με σκηνικά, κοστούμια, μακιγιάζ, βιντεοπροβολές και άλλα πολλά.
Δεν γίνεται να κάνουμε παραστάσεις για το τίποτα, από το τίποτα.
-Μετά την καραντίνα και τις απαγορεύσεις βλέπω τον κόσμο να επιστρέφει στο θέατρο και να έχουμε πολλές παραστάσεις. Πώς πρέπει να αντιμετωπίζει τη «δίψα» του κοινού ο κάθε σκηνοθέτης, ηθοποιός, παραγωγή, θέατρο κτλπ; Διότι υπάρχει και ένα μεγάλο κύμα ακρίβειας. Είδαμε πχ το θέατρο «Πορεία» να έχει πολύ καλές τιμές για την προπώληση των εισιτηρίων του. Πώς πρέπει να αντιμετωπίζεται, λοιπόν, ο θεατής που λέει πως «είχα καραντίνα, τώρα υπάρχει ακρίβεια παντού, θέλω να πάω σε παραστάσεις»;
Η προσφορά της προπώλησης είναι ένα δέλεαρ για τον θεατή, για να αγοράσει ένα εισιτήριο πριν ξεκινήσει μια παράσταση, είναι κατ’ εμε σωστό μέτρο. Δίνει την ευκαιρία σε όσους διψούν να δουν μια παράσταση να εξασφαλίσουν τα εισιτήριά τους πριν ανέβει και κριθεί.
Εκεί κρίνεται και η αξιοπιστία μας. Για να αγοράσει κάποιος ένα εισιτήριο 2 μήνες πριν ανέβει μια παράσταση σημαίνει πως εμπιστεύεται τον καλλιτεχνικό οργανισμό που την ανεβάζει ή τον σκηνοθέτη ή τους πρωταγωνιστές ή όλα μαζί. Αυτό δείχνει να λειτουργεί σε βαθμό που δεν εξευτελίζει τον θέαμα, σε μια τιμή που θα αγόραζες πατατάκια σε περίπτερο.
Δεν πρέπει να υπάρχουν τέτοιου είδους προσφορές. Η προσφορά όμως που υπήρξε στο «Κουκλόσπιτο» για περίπου 20 ημέρες είναι ένα πολύ σωστό μέτρο για να επιστρέψει ο κόσμος στο θέατρο και να δημιουργήσει μια βάση να αυξήσεις τους θεατές στην πορεία.
Έχουμε ένα καλό σύστημα που στηρίζει διαδικτυακά τις παραστάσεις μας και λειτουργεί αρκετά ικανοποιητικά. «Το Κουκλόσπιτο» θα ξεκινήσει με πουλημένα πάνω από 4.000 εισιτήρια. Αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο νούμερο για ένα θέατρο. Εμείς έχουμε μια μαγιά κοινού, πάνω από 50.000 άνθρωποι κάθε χρόνο που μας εμπιστεύεται.
Οπότε, ναι, ο κόσμος θέλει να επιστρέψει στο θέατρο, καλό είναι να υπάρχουν προσφορές. Και για νέους ανθρώπους και για group. Όχι όμως στον βαθμό που εξευτελίζουν το επάγγελμα. Πρέπει να διατηρούμε ένα μίνιμουμ στην είσοδό μας. Θεωρώ πως η τιμή δεν πρέπει να πέφτει ποτέ κάτω από 10 ευρώ.
-Το ελληνικό κοινό θεωρείτε πως είναι «εκπαιδευμένο»; Το ρωτάω αυτό διότι, παρά τις καταγγελίες που έγιναν στο θέατρο με το #metoo και τα όσα έχουν γίνει γνωστά, ο κόσμος συνεχίζει να «αγκαλιάζει» το θέατρο και δεν επηρεάζεται αρνητικά;
Το ελληνικό κοινό θεωρώ πως είναι θεατρόφιλο και πολύ ανεκτικό. Δηλαδή σε πάρα πολλές παραστάσεις εγώ θα είχα φύγει, αλλά το κοινό μένει. Ως προς αυτό θεωρώ πως έχουμε ένα καλό κοινό. Σταδιακά μέσα στις τελευταίες δεκαετίες, ειδικά το νεανικό κοινό, έχει εξασκηθεί αρκετά με το ευρωπαϊκό θέατρο, κυρίως μέσα από το Φεστιβάλ Αθηνών, όπου το θέατρο Πορεία ήταν πρωτοπόρο και εκεί.
Το θέατρο Πορεία είχε φέρει σπουδαίους σκηνοθέτες και παραστάσεις της Ευρώπης για πρώτη φορά στην Ελλάδα, πριν ακόμα εξοικειωθεί με την ευρωπαϊκή πρωτοπορία. Όταν όμως αυτό έγινε πατέντα, μανιέρα αυτό άρχισε να λειτουργεί ανασταλτικά, γιατί ναι μεν είχαν εξοικειωθεί με την ευρωπαϊκή πρωτοπορία οι θεατές, αλλά έβλεπαν κακέκτυπα της στην ελληνική σκηνή.
Το ελληνικό κοινό είναι έξυπνο, αρκετά εξοικειωμένο με το σύγχρονο θέατρο, αλλά δεν είναι ένα το κοινό. Δεν θεωρώ ότι οι ίδιοι άνθρωποι που θα πάνε στο Παλλάς, θα έρθουν και στο Πορεία ή θα δουν προγράμματα της Στέγης.
Οι άνθρωποι πρέπει να καταλαβαίνουν μόνοι τους, χωρίς να τους εκπαιδεύει κάποιος ειδικά. Για μένα θα πρέπει να καταλάβει κάθε άνθρωπος τι συμβαίνει στη σκηνή. Μια σχετική εξοικείωση με κώδικες χρειάζεται σίγουρα, αλλά μέχρι εκεί.
-Παρατηρείται στην τηλεόραση μια μεγάλη επιστροφή στην ελληνική μυθοπλασία με πολλές νέες σειρές. Ποια είναι η άποψή σας για το επίπεδο της ελληνικής τηλεόρασης;
Η τηλεόραση είναι ένα χώρος όπου βιοπορίζονται πολλοί συνάδελφοι, σκηνοθέτες και ηθοποιοί. Υπάρχει το βιοποριστικό κομμάτι που ηθοποιού που είναι σεβαστό φυσικά. Όσον αφορά το επίπεδο της ελληνικής τηλεόρασης δεν έχω μεγάλη εκτίμηση στο μέσο αυτό. Δεν θα δω ταινίες στην τηλεόραση, προτιμώ να πάω στον κινηματογράφο. Την τηλεόραση την έχω μόνο για να βλέπω ματς. Έχω ένα σύστημα στη βιβλιοθήκη μου που όλη την ώρα η τηλεόραση είναι καλυμμένη από συρόμενα πανέλα. Την ανοίγω μόνο όταν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο που θέλω να δω. Ίσως θα ήταν μια καλή ιδέα να την καταργήσω εντελώς.
Φευγαλέα έχω δει κάτι τρίλεπτα από σειρές. Δεν θέλω όμως να κάνω τον «κακό» της ιστορίας. Δεν θεωρώ πως η τηλεόραση έχει στόχο να κάνει κάτι πραγματικά. Κι όπου έχει τέτοιο στόχο δεν ξέρω αν μπορεί να το κάνει. Όπου μπορεί είναι τίμια η δουλειά, αλλά είναι «χασάπικο».
