Δεν είναι καθόλου λίγα τα θεατρικά έργα που έχουν ως φόντο τους ένα «σκηνικό» διακοπών. Ο Τουργκένιεφ, ο Ίψεν, ο Τσέχοφ, ο Ουίλιαμς, και πολλοί άλλοι, έχουν χρησιμοποιήσει σε έργα τους ειδυλλιακές εικόνες διακοπών, καθώς και τη (γνώριμή μας) ψυχική κατάσταση που επιφέρει η αναμονή και η φαντασίωση της ανάπαυλας από την καθημερινή, συνηθισμένη, τετριμμένη ζωή… Πόσα ένοχα οικογενειακά μυστικά έχουν αποκαλυφθεί σε θερινές κατοικίες, πόσες εκ βαθέων εξομολογήσεις έχουν γίνει σε εξωτικές παραλίες, πόσοι «τουρίστες» έχουν αναστατώσει τις καρδιές θεατρικών ηρώων κι ηρωίδων, πόσες ξαφνικές αναχωρήσεις έχει χρειαστεί να γίνουν! Έτσι έρχονται τα πάνω-κάτω κι έτσι το δράμα πάει παρακάτω…  

Ποιος, όμως, είναι ο λόγος που οι θεατρικοί συγγραφείς επιλέγουν κάποτε να τοποθετούν τη δράση των έργων τους σε τόπους διακοπών; Η απάντηση είναι η εξής: το θέατρο αγαπάει τις ανατροπές. Και οι ανατροπές είναι πιο ριζικές, πιο ολοκληρωτικές αν συμβαίνουν όταν είναι λιγότερο αναμενόμενες, λ.χ. στις διακοπές! Στις διακοπές πηγαίνουμε αφήνοντας πίσω στην καθημερινότητα τη φαρέτρα με τα «όπλα» μας, τις αντιστάσεις μας, την επιφυλακτικότητά μας, την καχυποψία μας, τις φοβίες μας, έστω και για λίγες μέρες ή εβδομάδες δεν χρειάζεται να είμαστε πια «ετοιμοπόλεμοι»· αντιθέτως, κλείνουμε τα εισιτήριά μας παραδιδόμενοι οικειοθελώς στις μεγάλες προσδοκίες, στα όνειρα για χαλάρωση, για ανάταση, για τη βίωση στιγμών μιας ζωής όπως θα τη θέλαμε, χωρίς ένταση, άγχος, απειλητικούς ανθρώπους, καυγάδες, ιδιοτροπίες, σε απόσταση απ’ όλους κι απ’ όλα… Και όσο πιο μακρινός ο προορισμός, τόσο μεγαλύτερες οι προσδοκίες. Στον Θερισμό, το έργο του Δημήτρη Δημητριάδη που σκηνοθέτησε ο Δημήτρης Τάρλοου στο Εθνικό Θέατρο, ο συγγραφέας «ταξιδεύει» τους ήρωές του στο Ακαπούλκο, σε έναν από τους κατεξοχήν εξωτικούς προορισμούς, σε έναν τόπο «που μοιάζει με βάλσαμο» κατά την Αναΐς Νιν (η οποία εξάλλου γνώριζε καλά από απολαύσεις!). Τι κακό μπορεί να συμβεί εκεί, στον επίγειο παράδεισο; Αυτό που (δεν) μπορεί να συμβεί, συμβαίνει, αφού η πραγματικότητα εξακολουθεί να υπάρχει, εκτυλίσσεται παράλληλα και ταυτόχρονα στο τοπικό σημείο που την αφήσαμε και όσο πιο πιεστική είναι, τόσο πιο άγρια θα διεισδύσει στον επίπλαστο κόσμο και χρόνο των διακοπών.  

«Είναι εύκολο να ξεχνιόμαστε όταν, με αφορμή μια περιγραφή ή κάποιες εικόνες, κάνουμε όνειρα για κάποιο μέρος… Το σώμα και ο νους μου θα συνεργούσαν μεν στην απόφαση να χαρώ το ταξίδι… Ο νους [όμως]…  αποδεικνυόταν προσκολλημένος στο άγχος και στην πλήξη κι έρρεπε με ασήμαντες αφορμές στη μελαγχολία ή σε ανησυχίες…», γράφει ο Αλαίν ντε Μποτόν στο βιβλίο του Η τέχνη του ταξιδιού*. Και συνεχίζει: «Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, λοιπόν, όσο κι αν εμείς προσμένουμε μια συνεχή, αδιάλειπτη απόλαυση, η ευτυχία που μας προσφέρει ένας τόπος και η παρουσία μας εκεί συνιστά, υποχρεωτικά, φαινόμενο σύντομο και μη μεθοδεύσιμο –από το συνειδητό νου, τουλάχιστον· ένα διάλειμμα, δηλαδή, στο οποίο κατορθώνουμε να είμαστε δεκτικοί στον κόσμο που μας περιβάλλει, ενώ τα άγχη μας κατευνάζονται και κάνουμε θετικές μόνο σκέψεις για το παρελθόν και το μέλλον μας. Αλλά η κατάσταση αυτή σπάνια διαρκεί πάνω από δέκα λεπτά. Έπειτα στον ορίζοντα του νου μας υψώνονται πάλι νέα σύννεφα άγχους… Η νίκη που πετύχαμε μόλις προηγουμένως παύει πια να είναι τόσο εντυπωσιακή· το μέλλον ξαναγίνεται περίπλοκο, η ωραία θέα χάνεται από μπροστά μας – την αγνοούμε, όπως παραβλέπουμε στην καθημερινότητά μας όλα αυτά που υπάρχουν γύρω μας. Έτσι, ανακάλυψα ότι ο μελαγχολικός εαυτός που ήξερα από την καθημερινότητά μου με είχε ακολουθήσει αναπάντεχα στο νησί…».            

*Αλαίν ντε Μποτόν, Η τέχνη του ταξιδιού, μτφρ.  Γιάννης Ανδρέου, εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα, 2005.