Απρίλιος, ο μήνας που ξεκινάει μ’ ένα ψέμα! Και το ψέμα μπορεί να μην είναι καθόλου κακό! Εμείς έχουμε ολόκληρη παράσταση, τους Τρειςευτυχισμένους, που αποδεικνύει ότι η αυτοεξαπάτηση μπορεί να είναι από σωτήρια έως και εξυπηρετική!! Αυτοεξαπάτηση είναι ο αποκλεισμός της αληθούς πληροφορίας από τη συνείδηση και η αποθήκευση της ψευδούς πληροφορίας στον συνειδητό νου. Αυτή η διευθέτηση, μπορεί να αντιβαίνει στην κοινή διαίσθηση μεν, εξυπηρετεί τη χειραγώγηση των άλλων δε!
Για εμάς που εργαζόμαστε στο θέατρο, η κατασκευασμένη με «ψεύδη» πραγματικότητα είναι η καθημερινότητά μας, αφού η ψευδαίσθηση, η «ιλουζιόν» (από το λατινικό illudere = εμπαίζω, εξαπατώ), όση πολεμική κι αν έχει δεχτεί τα τελευταία 100 χρόνια από τους εκπροσώπους του μοντερνισμού, παραμένει ένα από τα πιο δυνατά εργαλεία του θεάτρου. Κι αυτό γιατί, ίσως, αν παραδινόμασταν τελείως στη διάψευση, η ηδονή μας θα μειωνόταν στο ελάχιστο (ο Φρόιντ έχει συναρτήσει την επιδίωξη της ψευδαίσθησης με την επιδίωξη της ηδονής).
Υπάρχει θεατρική ψευδαίσθηση, όταν εκλαμβάνουμε ως αληθινό και πραγματικό κάτι που είναι απλώς η καλλιτεχνική αναπαράσταση ενός κόσμου, ο οποίος μας παρουσιάζεται ως δικός μας και στηρίζεται στην ψυχολογική και ιδεολογική αναγνώριση οικείων μας φαινομένων. Η ψευδαισθητική εντύπωση στο θέατρο μπορεί να «εφαρμοστεί» και να ισχύσει σε όλα τα συστατικά της παράστασης: στη σκηνή (η ιταλική σκηνή είναι η πλέον κατάλληλη για τη δημιουργία της ιλουζιόν), στο σκηνικό και τα κοστούμια (όσο πιο «πιστά» στην πραγματικότητα, τόσο μεγαλύτερη η ψευδαισθητική τους δύναμη), στην αφηγούμενη ιστορία (ένας «μύθος» που αντιλαμβανόμαστε την προοπτική και την κατεύθυνσή του, αλλά δεν μπορούμε να προβλέψουμε πλήρως την κατάληξή του, βλ. σασπένς), στα dramatis personae (οι ηθοποιοί παίζουν έτσι ώστε να ταυτιζόμαστε με τους χαρακτήρες του έργου). Έτσι, ενώ ένα μέρος μας γνωρίζει πολύ καλά ότι καθόμαστε σε μια αίθουσα θεάτρου, ένα άλλο μέρος μας παραδίδεται στη δύναμη των επί σκηνής τεκταινομένων σε βαθμό μάλιστα, όπως είπε ο Μπρεχτ, «σε μια παράσταση του Οιδίποδα, να υπάρχει ένα κοινό γεμάτο μικρούς Οιδίποδες»! Πιστεύουμε, δηλαδή, την ψευδαίσθηση ενός άλλου εγώ, που άλλοτε και αλλού θα είχε πράξει κάπως αλλιώς.
Με όλα αυτά… ζήτω το Ψέμα, ζήτω το Θέατρο!
