Δόξα Κοινή, η παράσταση η οποία πριν 3 χρόνια στο ξέσπασμα της πανδημίας, διέκοψε απότομα τη διαδρομή της, επέστρεψε αυτή τη σεζόν στο θέατρο Πορεία. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου και σκηνοθέτης Δημήτρης Τάρλου στην παρουσίαση του καλλιτεχνικού προγράμματος τον περασμένο Σεπτέμβριο είχε δηλώσει ότι η παράσταση έπρεπε να ανέβει εκ νέου. Σαν να το όφειλε στο κοινό που δεν πρόλαβε να τη δει τότε και είχε διαβάσει τις ενθουσιώδεις κριτικές αλλά και τα συγκινητικά σχόλια του κοινού.
Υπάρχει τελικά ταύτιση του έρωτα με τον θάνατο;
Βρεθήκαμε στο θέατρο της πλατείας Βικτωρίας, την τελευταία Δευτέρα του Γενάρη και η παράσταση ήταν sold out, όπως άλλωστε συμβαίνει και τις περισσότερες μέρες. Μπαίνοντας στη γεμάτη αίθουσα, οι ηθοποιοί βρίσκονται στη σκηνή έχοντας πάρει τις θέσεις τους. Τραπέζια παρατεταγμένα, ένας νεαρός άνδρας με ακουμπισμένο το πρόσωπο του σε ένα κομμάτι πάγου, δίπλα του ένα νεαρό κορίτσι σκυμμένo στο ξύλινο τραπέζι και παραδίπλα οι υπόλοιποι ηθοποιοί ακίνητοι. Το σκηνικό θυμίζει καλοκαίρι με στάχια, άμμο και αέρινα ενδύματα.
Ο Δημήτρης Τάρλοου εμπνέεται από το ποίημα του Ανδρέα Εμπειρίκου Εις την Οδό των Φιλελλήνων και προτείνει μια παράσταση, στην οποία η ποίηση μετατρέπεται σε δράση, ο θάνατος σε ηδονή και το σκοτάδι διαλύεται κάτω από το υπέρλαμπρο ελληνικό φως.
Ο Στρατής Πασχάλης, που υπογράφει τη σύνθεση του κειμένου, λέει σε σημείωμά του: «Είδα τη γυναίκα παραδομένη, τον άντρα να ‘ναι αυτός που πάντα κάτι θέλει να πάρει. Τον έρωτα, ταυτόσημο με τον θάνατο. Την ερωτευμένη Σαπφώ, χωρίς το αντικείμενο της αγάπης, στον Άδη, νεκρή. Είδα τις ξένες αγκαλιές του ερωτικού λόγου, τον πόθο χωρίς αγάπη. Είδα τις ξένες αγκαλιές της βακχικής ερημιάς. Στο ύψιστο σημείο της καβαφικής αποχαλίνωσης με σταμάτησε απότομα η σολωμική ένσταση…».
Ο ερωτικός λόγος της ελληνικής μας γλώσσας σε μια παράσταση που ανοίγει τους κάλυκες της ψυχής
Και η παράσταση ξεκινά μεταφέροντας μας στην Οδό Φιλελλήνων, έναν Ιούλιο μεσημέρι όπου την κίνηση του δρόμου διακόπτει μια επικήδεια πομπή. Οι επιβάτες ενός αστικού λεωφορείου, που περιμένουν την πομπή να περάσει, νιώθουν τις αισθήσεις τους να λιώνουν από τον συνωστισμό της σάρκας και τον ανελέητο καύσωνα. Λίγο νωρίτερα ο Θανάσης Δόβρης κρατά το καπέλο του, σφίγγει την καμπαντίνα του και απαγγέλει τους αξεπέραστους στίχους του Εμπειρίκου από το «Εις την οδό των Φιλελλήνων» και την «Οκτάνα».
«Μια μέρα που κατέβαινα στην οδό των Φιλελλήνων, μαλάκωνε η άσφαλτος κάτω απ’ τα πόδια και από τα δένδρα της πλατείας ηκούοντο τζιτζίκια, μεσ’ στην καρδιά των Αθηνών, μεσ’ στην καρδιά του θέρους. Παρά την υψηλήν θερμοκρασίαν, η κίνησις ήτο ζωηρά. Αίφνης μια κηδεία πέρασε».
Και από εκείνη τη στιγμή και για μια ώρα που διαρκεί η παράσταση ξεκινά μια θεατρική δράση με τους εξαιρετικούς Μάιρα Γραβάνη, Αδελαΐδα Κατσίδε, Βίκυ Κατσίκα, Αυγουστίνο Κούμουλο, Διονύση Πιφέα, Αρετή Τίλη, Ορέστη Χαλκιά να απαγγέλλουν ποιήση, να κινούνται πότε σαν αερικά και πότε γεμάτοι δυναμισμό φλεγόμενοι νεανίες, πότε να μιλά μόνο μετο σώμα τους, δίχως λόγια. Και ταξιδεύουμε παράλληλα μαζί τους σε στίχους ποίησης που γίνονται θέατρο και μια απόλυτη έκρηξη συναισθημάτων να ξεχύνεται από τη σκηνή στους θεατές.
Ο Ορέστης Χαλκιάς αιφνιδιάζει μια θεατή της δεύτερης σειράς, όταν τη σηκώνει στη σκηνή να τον συνοδεύσει σε ένα ρομαντικό βαλς και το κοινό γίνεται ένα κομμάτι της επαφής τους χειροκροτώντας τους ασταμάτητα.
Στη σκηνή τους ηθοποιούς συνοδεύουν η Λήδα Μανιατάκου με την υπέροχη φωνή της και το αρμόνιο της και ο Χρήστος Βαλεντίνος Πετεβής με το βιολί του.
Το κείμενο της παράστασης αποτελείται από διαφορετικά ποιήματα, που καλύπτουν το σύνολο της λυρικής μας παράδοσης από τη Σαπφώ μέχρι τον Σολωμό, από τον Καβάφη μέχρι τον Ελύτη. Διαφορετικές μεταξύ τους ποιητικές διάλεκτοι, καθημερινές εικόνες, πανάρχαιες τελετουργίες, το γλωσσικό και το πολιτιστικό παρελθόν μας συναιρούνται για να υμνήσουν τον έρωτα, την απόλυτη αξία του ελληνικού πνεύματος, που καθιστά τα πάντα «κοινά». Όπως και τη Δόξα. Κοινή.
Μαρία Κωνσταντοπούλου, in.gr, 31.1.2023
