Στο θέατρο Πορεία αυτή την εποχή συμβαίνει κάτι σημαντικό για το ελληνικό θεατρικό τοπίο. Με στόχο να δοθεί βήμα στη νέα γενιά συγγραφέων, παρουσιάζονται δύο πρωτότυπα έργα της Σχολής Πυροδότησης Θεατρικής Γραφής, που ξεκίνησε να λειτουργεί στο Πορεία λίγο πριν την πανδημία. Ακόμα και η ύπαρξη, βέβαια, σχολής θεατρικής γραφής είναι σπάνιο φαινόμενο για τα εγχώρια δεδομένα, πόσο μάλλον η στήριξη στην πράξη και το ανέβασμα νέων κειμένων με πλήρεις παραγωγές.
Σημαντική πρωτοβουλία, γιατί το θέατρο μπορεί να οδηγείται από τη διαχρονικότητα των κλασικών αξιών, αλλά χρειάζεται και να ανανεώνεται, να αναπνέει με νέα κείμενα, νέους ανθρώπους και τις τάσεις του τώρα. Χρειάζεται νέο αίμα. Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν, αυτό το μήνα τρέχει το Φεστιβάλ “Νέο Αίμα” και στη σκηνή της οδού Τρικόρφων στην Πλατεία Βικτωρίας παρουσιάζεται το “Νυχιάνγκ” της Ευαγγελίας Γατσωτή και το “Labor” της Ανθής Τσιρούκη μέχρι τις 5 Ιουνίου. Είδα το δεύτερο και το προτείνω, όχι μόνο για τους παραπάνω λόγους, αλλά και γιατί πρόκειται συνολικά για μια αξιόλογη δουλειά.
Το “Labor” είναι ένα υπαρξιακό δυστοπικό δράμα με στοιχεία θρίλερ, μια παραβολή για την αναζήτηση ταυτότητας, την αλλοίωση της εικόνας μας, τα προσωπικά απωθημένα και την επιβολή τους, συχνά, από την οικογένεια στο παιδί. Παίζοντας με τις δυναμικές του αρχέγονου τρίπτυχου μητέρας - πατέρα - παιδιού (τους υποδύονται αντίστοιχα η Ιωάννα Παππά, ο Στέλιος Μάινας και ο Ορέστης Χαλκιάς, όλοι εξαιρετικοί), το έργο σχολιάζει επίσης την καταφυγή στις φαντασιώσεις μας και την ασφάλεια (;) των αυτο-εξαπατήσεων.
Ένα ζευγάρι πλαστικών χειρουργών καταφέρνουν να νικούν τον χρόνο και ζουν βυθισμένοι στο πένθος και την απομόνωση μετά τον χαμό του γιου τους. Ένα βράδυ βρίσκουν στην πόρτα τους έναν νέο σε κατάσταση αμνησίας μετά από τροχαίο. Τον περιθάλπουν, τον φιλοξενούν και σταδιακά τον υποβάλλουν σε μια σειρά επεμβάσεων για να τον κάνουν ίδιο με αυτούς. Γιατί πόσο ωραίο θα ήταν να έχει το πηγούνι του ενός και τα χείλη του άλλου, ίσως και τα ζυγωματικά, μα και τα αυτιά, να έρθει η εικόνα του λίγο πιο κοντά στο παιδί που έχασαν και εν τέλει στους ίδιους... Μια αλληγορία λοιπόν για την προβολή των επιθυμιών των γονιών στα παιδιά τους, την ασφυκτική αγάπη και τον ευνουχισμό της προσωπικότητας μέσα σε οικογένειες που γεννούν παιδιά - κλώνους.
Πριν τον ερχομό του νεαρού, βλέπουμε το ζευγάρι σε νεκροζώντανη σχεδόν κατάσταση, να συντηρούνται απλώς στη ζωή μέσα στην δυστυχία και τον κυνισμό. Στο αλλοιωμένο πρόσωπο του νεαρού, “ξαναζούν” ξαφνικά τις μνήμες που ποτέ δεν είχαν. Μια βόλτα στη θάλασσα ή κάποια άλλη εκδρομή. Το παιδί δεν θυμάται τίποτα, αλλά δεν πειράζει, “θυμάμαι εγώ για σένα” τον καθησυχάζει η μητέρα. Αρκεί που θυμάται εκείνη, γιατί άλλωστε σε ένα τόσο πνιγηρό περιβάλλον, αποστερημένο από κάθε σπίθα δημιουργικότητας, τι άλλο μπορεί να προκύψει για ένα παιδί παρά η σύνθλιψη της ταυτότητάς του και των δικών του επιθυμιών;
Το κείμενο της Ανθής Τσιρούκη είναι μινιμαλιστικό, απογυμνωμένο από χρονικούς και χωρικούς προσδιορισμούς. Δεν ξέρουμε πότε και πού συμβαίνουν όλα αυτά, ούτε την ηλικία των γονιών. Το μόνο που ενδιαφέρει είναι η ουσία της αλληγορίας. Βρήκα πολύ ενδιαφέρουσα αυτή την έλλειψη περιγραφικότητας ως στοιχείο φόρμας. Αντίστοιχα, η σκηνοθεσία της Έμιλυς Λουίζου σε βάζει σε ένα κλίμα νοσηρότητας με τη δημιουργία μας low-key, απόκοσμης ατμόσφαιρας, όπου οι λεπτομέρειες έχουν σημασία μέσα στο λιτό βυσσινί σκηνικό, με τα παπούτσια στην άκρη σαν πένθιμο τρόπαιο ήττας και τον χαμηλότονο, προσεγμένο φωτισμό. Αναφορικά με τις ερμηνείες, ήξερα ότι ο Ορέστης Χαλκιάς εκπροσωπεί τη νέα ταλαντούχα γενιά και τις δυνατότητες του Στέλιου Μάινα, αλλά η Ιωάννα Παππά ήταν ένα ερωτηματικό, γιατί δεν την έχω ξαναδεί στο θέατρο και τα δείγματα που είχα από κινηματογραφικές και τηλεοπτικές εμφανίσεις δεν τα θεωρώ επαρκή (ούτε αντιπροσωπευτικά). Ήταν πάρα πολύ καλή. Υποβλητική, στο όριο avant-garde και ουσιαστική και μπράβο της. Όπως είπα και πριν, και οι τρεις ηθοποιοί ήταν εξαιρετικοί.
Νέα συγγραφέας, νέα σκηνοθέτης, σπουδαίοι ερμηνευτές, φρέσκος αέρας δημιουργίας. Αξίζουν πραγματικά συγχαρητήρια στους ανθρώπους του θεάτρου Πορεία και το εγχείρημα αξίζει να στηριχτεί. Τι είναι άλλωστε η πρωτοπορία αν όχι ο παλμός του σήμερα.
Ελένη Φουντή, mic.gr, 19.5.2022
Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση: Labor
