Με κλασικά έργα και ολοκαίνουργια ελληνικά, ο Δημήτρης Τάρλοου και το θέατρο Πορεία ετοιμάζονται, ήδη, να υποδεχθούν την επόμενη διετία, 2022-2024: Έγκαιρος προγραμματισμός, οργάνωση, σαφείς στόχοι, συγκεκριμένες επιλογές, αποτελούν τα συστατικά μιας επιτυχημένης πορείας.
Ο ηθοποιός, σκηνοθέτης και ιδρυτής του Πορεία Δημήτρης Τάρλοου ανακοινώνει σήμερα στο «Βήμα» τον διετή προγραμματισμό και μοιράζεται σκέψεις για το θέατρο του καιρού μας.
Πώς πήγε η τρέχουσα χρονιά;
«Παρότι η κατάσταση ήταν πολύ δύσκολη, είμαι πολύ ευχαριστημένος και ευγνωμονώ τον εαυτό μου και το Εθνικό που μας έδωσε τον “Κοτζάμπαση του Καστρόπυργου” του Καραγάτση. Την θεωρώ μία από τις καλύτερες παραστάσεις μας, με έναν εξαιρετικό θίασο που ήταν επί ποδός. Ανταμειφθήκαμε με ένα πολύ καλό χειροκρότημα, πολύ κόσμο, πάνω από 10.000, σε μια σεζόν κουτσουρεμένη... Υπό κανονικές συνθήκες θα είχαμε πάνω από 20.000. Καλά τελείωσαν και τα “This is not Romeo and Juliet” του Πανταζάρα, “Αρίστος” του Παπαγεωργίου, ενώ η “Νύχτα της Ιγκουάνα” της Μαγκανάρη δεν πήγε πάρα πολύ καλά, αλλά είχε ενδιαφέρον».
Κλείνοντας, εφέτος παρουσιάζετε νεοελληνικό έργο...
«Ακριβώς. Βρισκόμαστε σε ταυτόχρονη πρόβα η Έμιλυ Λουΐζου και εγώ σε δύο πολύ καινούργια κείμενα, που βγήκαν μέσα από τα σπλάχνα του Πορεία, από το Εργαστήρι Πυροδότησης Δημιουργικής Γραφής, με τους Θανάση Τριαρίδη και Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη: “Labor” της Ανθής Τσιρούκη με τους Στέλιο Μάινα, Ιωάννα Παππά, Ορέστη Χαλκιά και “Νυχιάνγκ” της 19χρονης Ευαγγελίας Γατσωτή με τις Αλεξία Καλτσίκη και Θάλεια Σταματέλου. Είναι ένα πείραμα που δεν ξέρουμε τι ανταπόκριση θα έχει, αλλά προσδοκούμε να πιάσει ένα νεανικό κοινό που διψάει για νέο ελληνικό έργο και που ξέρει ότι στο Πορεία θα βρει φροντισμένες παραγωγές. Του χρόνου θα συστήσω στο κοινό έναν ακόμα νέο σκηνοθέτη, τον Κωνσταντίνο Βασιλακόπουλο με το ελληνικό έργο που βγήκε εφέτος από το Εργαστήρι. Και μετά θα δούμε».
Ρεπερτόριο 2022-24. Σε τι συνίσταται;
«Ξεκινάμε από ένα έργο που πάντα με ενδιέφερε αλλά νομίζω ότι τώρα ήρθε η κατάλληλη στιγμή. Είναι η “Νόρα, ή το Κουκλόσπιτο” του Ίψεν, σε καινούργια μετάφραση δική μου, με τη συμβολή της Έρις Κύργια (απευθείας από τα νορβηγικά), ενώ κάνουμε και μια δραματουργία.
Νομίζω ότι θα είναι όλα εδώ και τώρα - όχι εκεί και τότε - και θα είναι αρκετά αθηναϊκά. Γι’ αυτό και επέλεξα να ξανασυνεργαστώ με τη Λένα Παπαληγούρα και τον Γιώργο Χριστοδούλου, γιατί νομίζω ότι μπορούν να αγγίξουν το θέμα και του γάμου και των παιδιών μέσα από την προσωπική, πρόσφατη, δική τους εμπειρία. Να μας καταθέσουν όχι μόνον τις χαρές του γάμου αλλά και όλα τα υπόλοιπα - τι σημαίνει ευτυχία, πώς παρουσιάζονται οι ρωγμές και να δούμε θαρραλέα το τέλος της Νόρας, τι σημαίνει. Έχω ζητήσει ηλεκτρονική μουσική ενώ και το σκηνικό θα παίξει ρόλο - λειτουργώντας και με την έννοια της παραίσθησης. Για μένα το “Κουκλόσπιτο” είναι η παραίσθηση του γάμου».
Ο υπόλοιπος θίασος;
«Για τον ρόλο της υπηρέτριας συνεργαζόμαστε με μια ηθοποιό κωφή, την Όλγα Δαλέκου, η οποία πρέπει να συνυπάρξει με τους άλλους μέσω της νοηματικής. Είναι εκείνη που λέει όσα δεν μπορούν να ειπωθούν. Σαν να φέρνει την απειλή απ’ έξω, μέσα... Τη γνώρισα στα μαθήματα σκηνοθεσίας που έκανα στο ΕΚΠΑ. Μέλος του θιάσου θα είναι και η διερμηνέας Μυρτώ Γκανούρη. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς μπορεί να λειτουργήσει, τι ατμόσφαιρα θα φέρει. Συζήτησα μαζί της ότι μπορεί να σχολιασθεί ότι παίζει την υπηρέτρια, κι εκείνη μου είπε, ότι ίσα-ίσα, μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε για να σχολιάσουμε τον τρόπο που η κοινωνία βλέπει τους ανθρώπους με ειδικές ανάγκες. Παίζουν ακόμα οι Κώστας Βασαρδάνης, Θανάσης Δόβρης, Βίκυ Κατσίκα. Στη σεζόν εντάσσεται (Ιανουάριος 2023) η συμπαραγωγή- παράσταση του Γιώργου Παπαγεωργίου “Θάνατος στη Βενετία” σε διασκευή του Στρατή Πασχάλη».
Πάμε στο 2023-24...
«Για πρώτη φορά το θέατρο Πορεία ανεβάζει Φιοντόρ Ντοστογέφσκι, “Έγκλημα και Τιμωρία”, σε διασκευή Θανάση Τριαρίδη. Ένα έργο για 7 ηθοποιούς και 9 ρόλους, σε 20 δυαδικές σκηνές-ντουέτα και 4 μονολόγους. Επιλέγει συγκεκριμένα πρόσωπα του μυθιστορήματος, ξεκινώντας από τον Ρασκόλνικοφ. Προσθέτει τον ίδιο τον Ντοστογέφσκι που ντουμπλάρει με τον Ραζουμίχιν, τον Πορφύρη τον ανακριτή, τη Σόνια, την Ντούνια, τον Σβιτριγκάιλοφ, το φάντασμα της τοκογλύφου που είναι ο ίδιος ρόλος με τη μάνα του Ρασκόλνικοφ. Κάναμε μια διαδικασία ακρόασης για τις δύο νέες ηθοποιούς, κάτι που κατέληξε σε μια μοναδική εμπειρία και για μένα γιατί αναγκάστηκα κι εγώ να παίξω και θα παίξω (Σβιτριγκάιλοφ). Ο θίασος: Αργύρης Πανταζάρας (Ρασκόλνικοφ), Δημήτρης Ημελλος (Πορφύρης), Αλέξανδρος Μαυρόπουλος (Ραζουμίχιν - Ντοστογέφσκι), Σοφία Σεϊρλή (φάντασμα - μάνα), Σίσσυ Τουμάση και Στέλλα Βογιατζάκη (Σόνια - Ντούνια) - σκέφτομαι μήπως κάνουν και οι δύο, εναλλάξ, και τους δύο ρόλους, είναι τόσο εξαιρετικές».
Τι σας οδήγησε σε αυτή την επιλογή;
«Είναι ένα σπουδαίο μυθιστόρημα και όλοι δικαιούνται να το αγγίξουν. Για μένα έχει μεγάλη σημασία η συνεργασία με τον Αργύρη - πιστεύω ότι φέρει πάνω του πολλά στοιχεία του ρόλου και μπορεί να τα εξελίξει. Όλο και περισσότερο νιώθω ότι οι άνθρωποι που συναντώ καλλιτεχνικά είναι άνθρωποι που μου ταιριάζουν και τους ταιριάζω, κάτι που δεν συνέβαινε, σε αυτόν τον βαθμό, παλαιότερα. Κι έτσι έχω έναν λόγο να ξαναπατήσω στο σανίδι».
Πού εστιάζει η διασκευή;
«Η οπτική του Τριαρίδη, που έχει μια εμμονή με το θέμα των Εβραίων, συνδέει με κάποιον περίεργο τρόπο το “Έγκλημα και Τιμωρία” με το Ολοκαύτωμα. Κι αυτό μου δημιούργησε μια ταραχή: Προέρχομαι κι εγώ από μια οικογένεια της Ανατολικής Ευρώπης - τώρα σκέφτομαι την Ουκρανία που φλέγεται. Στο έργο εντάσσεται το ζήτημα του υπογείου της ύπαρξης – τα κρεματόρια, εκεί που εξευτελίστηκε περισσότερο η ανθρώπινη ύπαρξη και εκεί που αποθεώθηκε...Οι άνθρωποι που θυσιάζονται, ταπεινώνονται ή καταβυθίζονται, είναι αυτοί που δημιουργούν τελικώς τη ρωγμή, μέσα από την οποία μπαίνει το θεϊκό φως. Κι ο Ρασκόλνικοφ είναι ένας απ’ αυτούς».
Πιστεύτε στην άμεση σύνδεση του θεάτρου με την επικαιρότητα;
«Δεν είμαι καθόλου της πολιτικής ορθότητας, πιστεύω ότι είναι μια ασθένεια, η ασθένεια ενός πρέπει - που, όπως όλα τα πρέπει, κρύβει μια υποκρισία. Το θέατρο είναι κατ’ εξοχήν χώρος όπου επιτρέπουμε στον εαυτό μας να ανακαλύψει κάτι, που δεν είναι κατ’ ανάγκη σωστό ούτε λάθος. Μπορεί να είναι οδυνηρό, άρρωστο, επαναστατικό, συγκινητικό, να σε θυμώνει... Όπως όλα αυτά τα “πρέπει” για να σκηνοθετεί ίσος αριθμός γυναικών και ανδρών ή στα θέματα της σεξουαλικής κακοποίησης, τα οποία δεν μπορούν να λειτουργήσουν σκηνικά. Γιατί είναι σαν να θεωρήσεις ότι μια διαδήλωση μπορεί να είναι θέατρο - ε, λοιπόν, δεν είναι. Φυσικά και υπάρχουν κοινωνικά θέματα μέσα στις παραστάσεις και μας επηρεάζουν. Αλλά δεν μπορεί η επιρροή αυτή να μας αναγκάζει σε έναν σκηνικό τρόπο ομιλίας, σε μια γλώσσα πολιτικής ορθότητας, την οποία αν παραβούμε, κάποιος θα μας κάνει ντα... Γιατί το θέατρο δεν μπορεί να είναι διδακτικό- αντιθέτως».
Βήμα της Κυριακής, 10.4.2021, Μυρτώ Λοβέρδου