Μια σπουδαία παράσταση που ήταν κακότυχη, γιατί ανέβηκε στο “Εθνικό Θέατρο” μέσω live streaming και δεν είχε την ευκαιρία να αποκαλυφθεί εορταστικά και επετειακά δια ζώσης στο θεατρόφιλο κοινό της χώρας, λόγω του περσινού απαγορευτικού. Ευτυχώς, όμως, έχουμε την ευκαιρία να την απολαύσουμε φέτος! Με την ευκαιρία των 200 χρόνων από τις μέρες του 1821, έχουμε τους βασιλείς Όθωνα και Αμαλία σε θέσεις αφηγητών να ξετυλίγουν το κουβάρι της ιστορίας, πριν και μετά την επανάσταση, μέσω του κιοτή-ήρωα Μίχαλου Ρούση, που αποτελεί την ενσάρκωση του προπάππου του Καραγάτση, του Μήτρου Ροδόπουλου «που αγαπούσε τη ζωή, αλλά και το τομάρι του. Και τούρκεψε». Σημειωτέον ότι γράφτηκε την περίοδο της Κατοχής, την περίοδο των δωσίλογων.
Ο Καραγάτσης την περίοδο της Κατοχής
Mια ιστορία του Μ. Καραγάτση που επικεντρώνεται σε πρόσωπα. Πρόσωπα γνωστά μας από την Ιστορία που τα θαυμάζεις, αλλά ταυτόχρονα τα λοιδορείς γιατί έτσι είναι και η πολυπλοκότητα της ανθρώπινης φύσης, ιδιαίτερα στους μεστούς λογοτεχνικούς ήρωες, αλλά και στη ζωή, αφού ως γνωστόν “η τέχνη αντιγράφει τη ζωή και η ζωή την τέχνη”.
Πρώτα απ' όλα, ο Δημήτρης Τάρλοου χρόνο με τον χρόνο γιγαντώνεται στο θεατρικό χώρο με αιχμή του δόρατος τη “Μεγάλη Χίμαιρα” που ήταν “the talk of the town” για τέσσερα χρόνια και είμαστε βέβαιοι ότι την ίδια τύχη θα είχε και ο “Ο Κοτζάμπασης του Καστρόπυργου”, αν δεν έπεφτε στη δίνη του κορονοϊού. Παρ' όλα αυτά, ο Τάρλοου τόλμησε και μετέφερε την παράσταση στην κατά πολύ μικρότερη σκηνή του θεάτρου “Πορεία” και κατάφερε να δώσει μια γοητευτική παράσταση, παρόλο που υπήρχαν όπως ήταν αναμενόμενο δυσκολίες στο εγχείρημα του.
Και μάλιστα το έπραξε σε χαλεπούς καιρούς, όταν οι ανεμβολίαστοι-θεατρόφιλοι δεν πηγαίνουν στο θέατρο, ενώ αρκετοί εμβολιασμένοι φοβούνται να απολαύσουν την αγαπημένη συνήθειά τους. Γι' αυτό πρόκειται για τόλμημα, που πρέπει να το αγκαλιάσουμε, καθώς συν τοις άλλοις πρόκειται για σπουδαία παράσταση, μια μεγάλη παραγωγή, που μόνο το “Εθνικό” μπορεί να ανταποκριθεί σε καστ 18 ηθοποιών και μουσικών, που τα δίνουν όλα στη σκηνή του Πορεία.
“Ο Θανάσης Τριαρίδης, που ανέλαβε τη θεατρική διασκευή, παραδίδει ένα πολύ ενδιαφέρον έργο, καθώς κινείται διαρκώς στις παρυφές ενός εφιάλτη. Θα μπορούσε και να ονομάζεται «Στο μυαλό του Μίχαλου Ρούση». Η σκηνοθεσία επιχειρεί να συλλάβει τους χαρακτήρες ως ονειρικά όντα, σε κρίσιμες στιγμές της ύπαρξης. Η αποδοχή της υποκειμενικότητας είναι το κλειδί για να κατορθώσουμε να συνδιαλεχθούμε με την ιστορία μας, τη βιολογική μας ταυτότητα. Όλοι και όλα είναι και κάτι άλλο από αυτό που φαίνονται. Ο κωμικοτραγικός επίλογος της ζωής του Μίχαλου Ρούση είναι απλώς μια υπενθύμιση της ανθρώπινης ματαιότητας, της αβάσταχτης ελαφρότητας της ύπαρξής μας”λέει στην αναφορά του ο Δημήτρης Τάρλοου και συμπληρώνει “Ο Κοτζάμπασης του Καστρόπυργου είναι μια ελεγεία πάνω στον ανθρώπινο φόβο. Με φόντο την ελληνική επανάσταση, ο Μ. Καραγάτσης μιλάει με τόλμη για την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης φύσης, για την Ιστορία που ρέει σαν ορμητικό ποτάμι και μας ξεπερνά, για τη ζωή που αφήνουμε να γλιστρήσει μέσα από τα χέρια μας, για την αφόρητη τυχαιότητα της ύπαρξης, για τον ηρωισμό ως ατύχημα, για την ελευθερία ως άπιαστο όνειρο”.
Η παράσταση πραγματεύεται τον Αγώνα του '21, τις φωτεινές, αλλά και τις σκοτεινές πλευρές του, μέσω του Μίχαλου Ρούση, που τον ενδιέφερε η καλοζωία, παρά τα κελεύσματα της εποχής, τις πατριωτικές ανησυχίες και τα επαναστατικά σκιρτήματα. Και ξαφνικά βρίσκεται στην Τριπολιτσά μαζί με άλλους προύχοντες, με τη βεβαίωση της εκκλησίας ότι δεν θα συμβεί κάτι συγκλονιστικό στην κοντινή Αγία Λαύρα. Οι συγκυρίες όμως και η αποκοτιά του Κολοκοτρώνη, αλλάζουν τον ρου της ιστορίας και ο Μίχαλος αναγκάζεται να τουρκέψει για να σώσει τη ζωή του. Αρωγός του, μια Ελληνοπούλα που αγόρασε ως μωαμεθανός μπέης στο σκλαβοπάζαρο και που έμελλε να χαράξει τη ζωή του. Αργότερα, πάλι από τον φόβο του, καθορίζει την έκβαση στη μάχη των Δερβενακίων και εξιλεώνεται βγαίνοντας από του μακελειού την άψη ως ήρωας. Στη συνέχεια επιχειρεί μαζί με τον Παπαφλέσα στο Μανιάκι ηρωϊκή έξοδο από τη ζωή, αλλά σώζεται και αυτή τη φορά. Και πάνω που ετοιμάζεται να προδώσει την ταυτότητά του και δεύτερη φορά, οι Μεγάλες Δυνάμεις αποφασίζουν να δημιουργήσουν ένα νέο κράτος, την Ελλάδα, καθιστώντας έτσι το αίμα που χύθηκε όχι "χαμένο", αλλά "κερδισμένο". Και μέσα σε όλα αυτ, είναι πάντα δέσμιος του έρωτά του με δύο γυναίκες που βρίσκονται κάτω από την ίδια στέγη, ενώ παράλληλα ξεφαντώνει αποπλανώντας τις υπηρέτριές του.
Ομολογούμε ότι δεν διαβάσαμε την τριλογία του Kαραγάτση -"Ο Kοτζάμπασης του Καστρόπυργου", "Aίμα χαμένο και κερδισμένο", "Tα στερνά του Mίχαλου"- που δυστυχώς δεν είναι από τα προβεβλημένα του. Απολαύσαμε όμως μια περιπετειώδη ιστορία και μια παράσταση που μετά το πρώτο μέρος απογειώνει το κοινό. Με τη μουσική, με τη σκηνοθεσία, με την κίνηση, με τις καίριες ερμηνείες, εκ των οποίων ξεχωρίζουν ο διονυσιασμός του Παπαφλέσα (Θανάσης Δόβρης), που φτάνει την παράσταση στην κορύφωση, η δωρικότητα του Κολοκοτρώνη (Δημήτρης Ήμελλος), οι σύνθετες και ταυτόχρονα λεπτές αυξομειώσεις του Μίχαλου (Γιώργος Χριστοδούλου), η κυνικότητα του Δωρόθεου (Κώστας Βασαρδάνης) και η απλότητα του Πανάγου (Δημήτρης Καπουράνης).Ευρηματική η παρουσία του βασιλικού ζεύγους στο θεωρείο, όπως και η μεταφορά σε θέατρο σκιών του Καραγκιόζη κατά την πρώτη εμφάνιση του τυχοδιώκτη Παπαφλέσα. Ο Καραγάτσης δεν χαρίζεται σε κανέναν, ούτε στον ήρωά του, ούτε στα πρόσωπα του Αγώνα, ούτε -προπάντων σε αυτή- στην Εκκλησία, που εξαγιάστηκε στα σχολικά βιβλία μας.
Στέφανος Λεμονίδης, 18/12/2021, fosonline.gr
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Περισσότερα για την παράσταση και αγορά εισιτηρίων: