Είναι ο Ωκεανός στην παράσταση του έργου «Προμηθέας Δεσμώτης». Ο Αλέκος Συσσοβίτης μιλάει για το έργο του Αισχύλου το οποίο σκηνοθετεί ο Άρης Μπινιάρης. Η παράσταση παρουσιάζεται από το Θέατρο Πορεία σε συμπαραγωγή με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου στις 20, 21 και 22 Αυγούστου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου.

Η πρεμιέρα δόθηκε στις 4 Ιουλίου στα Χανιά, στην έδρα του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης, ενώ ο θίασος περιόδευσε κάνοντας sold out παραστάσεις σε επιλεγμένα φεστιβάλ της Βόρειας και Κεντρικής ηπειρωτικής Ελλάδας.

«Είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα εκείνης της εποχής, σαφέστατα από τα σημαντικότερα του Αισχύλου» μου λέει ο Αλέκος Συσσοβίτης καθώς μου εξηγεί ότι πρόκειται για ένα έργο αχρονολόγητο. Ειδικοί θεωρούν πως ο σπουδαίος ποιητής το έγραψε στον απόηχο της έκρηξης της Αίτνας περί το 470 π.Χ., άλλοι, μεταξύ 467 και 458 π.Χ. κι άλλοι το θεωρούν όψιμο έργο του, γραμμένο μετά την Ορέστεια, συγκεκριμένα όταν διένυε την τελευταία περίοδο της διαμονής του στη Σικελία.

«Πιστεύω πως κάθε άνθρωπος που έχει μια τάση προς την ατομική ελευθερία τον απασχολεί αυτό το έργο και παράλληλα σκέφτεται πώς μπορεί αυτή η ατομική ελευθερία να έχει εφαρμογή μέσα σε μια κοινωνική διάσταση, σε ένα σύνολο ανθρώπων στην κοινωνία» συνεχίζει ο Αλέκος Συσσοβίτης.

«Όταν το διαβάζουμε ταυτιζόμαστε περισσότερο με τον Προμηθέα ως κοινοί θνητοί και μας έλκει αυτού του είδους η ιδιοσυγκρασία. Παρόλα αυτά όταν μου έγινε η πρόταση από τον Άρη Μπινιάρη για να υποστηρίξω το ρόλο του Ωκεανού, βρήκα τα δικά μου προσωπικά πατήματα και εξεπλάγην.

Ο Άρης Μπινιάρης είχε μια πολύ ενδιαφέρουσα ματιά και για το σύνολο του έργου αλλά και για τον χαρακτήρα αυτόν καθαυτόν, οπότε η πρόβα έγινε ένα πολύ ωραίο ταξίδι έρευνας. Άλλωστε αυτός είναι και ο στόχος του θεάτρου. Να μπαίνουμε σε μια διαδικασία και να προσεγγίζουμε όλους τους ρόλους, γιατί ουσιαστικά ο συγγραφέας καταθέτει στο χαρτί μια πολυφωνία των δικών του σκέψεων.

Κάθε άνθρωπος ο οποίος κάθεται να γράψει κάτι ακούει μέσα του και καταγράφει τις πολλές φωνές που όλοι έχουμε μέσα μας. Έτσι δημιουργείται ένας εσωτερικός διάλογος ανάμεσα στο καλό και στο κακό, στην θετική και την αρνητική σκέψη και όλων των άλλων αποχρώσεων. Τους δίνουμε ονόματα και έτσι ουσιαστικά μπορούμε και αντικατοπτρίζουμε αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία των ανθρώπων».

Ο Ωκεανός και η ζωντανή μουσική ως ένας ακόμα ηθοποιός

«Ο Ωκεανός είναι ο αντιπρόσωπος της εξουσίας» λέει ο ηθοποιός. «Έρχεται αυτόβουλα και όχι απεσταλμένος από τον Δία για να πείσει τον Προμηθέα να καταλαγιάσει την οργή του. Να μεσολαβήσει ο ίδιος, δηλαδή, μεταξύ του Δία και του Προμηθέα και λύσει την διαφωνία τους.

Ο Ωκεανός έρχεται με ένα τετράποδο πετούμενο το οποίο είναι το μεταφορικό του μέσο. Αυτός ήταν ο ορισμός του παραμυθιού στη μυθολογία. Στο δικό μας έργο έρχεται με των ανέμων τα παράφορα φτερά. Οπότε έρχεται σα να τον στέλνει το μοιραίο, το πεπρωμένο, κάτι ανώτερο απ’ όλους ακόμα και από τον ίδιο τον Ωκεανό.
Μπαίνει με δύο αντιπροσώπους της εξουσίας που δεν είναι τίποτα άλλο από τα προσωπικά του σκυλιά. Με τους μπράβους του με λίγα λόγια. Το ίδιο κάνει και ο Ερμής που τον υποστηρίζει ο Ιωάννης Παπαζήσης. Αυτοί οι αντιπρόσωποι των θεών, οι αντιπρόσωποι της εξουσίας έρχονται με την σωματοφυλακή τους. Αυτή η εικόνα μεταφέρεται με την παρουσία του Ωκεανού μέσα στη σκηνή.

Η μουσική που είναι γραμμένη από τον Φώτη Σιώτα και ερμηνεύεται επί σκηνής από τον Νίκο Παπαϊωάννου είναι μια πολύ χαρακτηριστική νότα για τους ηθοποιούς, η οποία μας βοηθάει να μπορέσουμε να καταγράψουμε το ψυχογράφημα των χαρακτήρων.
Δεν λειτουργεί μόνο σαν μουσικό χαλί, αλλά σαν ένας άλλος ηθοποιός επί σκηνής. Σα να συνδιαλεγόμαστε με τη μουσική και με έναν τρόπο υποβάλει το μέτρο και το ρυθμό με τον οποίο αντιμετωπίζουμε το κείμενο ώστε να παίρνουμε φωτιά ή όχι ανάλογα με την περίσταση. Γίνεται πολύ ζωτικό.

Ο Προμηθέας Δεσμώτης είναι ένα έργο που κάποιοι μπορεί να πουν ότι είναι ένα στατικό έργο όπου υπάρχουν επιχειρήματα. Στην παράσταση που σκηνοθετεί ο Άρης Μπινιάρης όχι. Λόγω της μουσικής και λόγω της προσωπικής του ματιάς αυτό όλο ζωντανεύει και υπάρχει δράση».

Κρήτη, Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα, Επίδαυρος, Ηρώδειο

«Η πρεμιέρα της παράστασης έγινε στην Κρήτη στις 4 Ιουλίου. Πήγαμε στα Χανιά, στο Ρέθυμνο, στην Ιεράπετρα και στο Ηράκλειο. Εκεί, είδαμε την αγάπη του κόσμου να βρεθεί σε ανοιχτό θέατρο και να μπορέσει να παρακολουθήσει μια καινούργια παράσταση. Στη συνέχεια ανεβήκαμε στην κεντρική Ελλάδα όπου περάσαμε η προσέλευση του κόσμου ήταν μεγάλη, όπως στη Θεσσαλονίκη και στους Δελφούς που είμασταν sold out και οι υπόλοιπες παραστάσεις πήγαν σχεδόν sold out.

Φαίνεται η δίψα του κόσμου να ξαναμπεί σε μια διαδικασία και να συμμετάσχει σε αυτό, γιατί το θέατρο είναι ένα δρώμενο το οποίο γίνεται μεταξύ των καλλιτεχνών και των θεατών. Παράγεται κατά αυτόν τον τρόπο. Από τη συνύπαρξη και των δύο ορίζεται το τελικό αποτέλεσμα.

Η Επίδαυρος που ετοιμαζόμαστε να δώσουμε την επόμενη παράσταση ξέρουμε ότι είναι ο ιερός τόπος των καλλιτεχνών, αλλά και των πολιτών. Είναι η ταύτιση με το μεταφυσικό που μπορεί να έχει κάθε πολίτης ο οποίος πατάει στο χώρο αυτόν. Είναι ένας ιερός χώρος και πραγματικά δημιουργεί συγκίνηση που θα βρεθούμε εκεί.
Με έναν πολύ ωραίο τρόπο αναδεικνύει και τη μεγαλοσύνη των κειμένων. Όταν εκφέρει κανείς τον τραγικό λόγο σε αυτόν το χώρο πραγματικά παίρνει μια άλλη διάσταση ο λόγος του. Στη συνέχεια θα έχουμε δέκα παραστάσεις τον Σεπτέμβριο στην Αττική και την παρουσία μας στο Ηρώδειο στις 20 Σεπτεμβρίου».

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

theatermag.gr, 19.8.2021