Όταν είδα στο Facebook την εκδήλωση του Athens Walking Stories με τίτλο «Ιχνηλατώντας τον ίσκιο του Μ. Καραγάτση. Με τον Θανάση Τριαρίδη» λειτούργησα σχεδόν όπως όταν παίζει ο ΠΑΟΚ έναν σημαντικό εκτός έδρας αγώνα: απλά έκλεισα θέση στην περιήγηση και έψαξα τα δρομολόγια για Αθήνα ώστε να είμαι εκεί στην ώρα μου.
Σάββατο ξημερώματα αναχώρηση με το τρένο: τσεκ! Επιστροφή στη Θεσσαλονίκη αργά τη νύχτα του Σαββάτου με λεωφορείο: τσεκ! Ταξίδι – αστραπή στην έδρα του αντιπάλου. «Χιλιόμετρα κάναμε πάλι για την καψούρα μας την πιο μεγάλη…» Ναι, είμαι οπαδός του Καραγάτση με την ίδια σχεδόν συνθηματολογία που αναπτύσσει ο οπαδός στο γήπεδο.
«Ποιος Χέμινγουεϊ; Μια χαψιά τον έχει ο δικός μας…» «Ποιος Μυριβήλης και ποιος Τερζάκης; Γατάκια είναι όλοι τους μπροστά στον Μ. Καραγάτση που με σκάρτα 25 χρόνια δημιουργίας έχει κατορθώσει να πει τα πάντα, να τους φάει όλους λάχανο…» Τέτοια σκέφτομαι πάντα για τον αγαπημένο μου συγγραφέα. «Καραγάτσης – θρησκεία – τρομοκρατία». «Όλους τρέλα σας πουλάμε…»
Πήγα, λοιπόν, το Σάββατο 2 Νοεμβρίου στην Αθήνα. Ταξίδι 12 ώρες για μια ξενάγηση τεσσάρων ωρών. Όπως κάνουν οι πορωμένοι φίλαθλοι.
Κι ενώ νόμιζα πως μόνον εγώ είμαι τόσο «οπαδός» του Καραγάτση με την έννοια του θαυμασμού, του «κολλήματος», της εμμονικής προσέγγισης του έργου του, είδα καμιά πενηνταριά ανθρώπους να περιμένουν υπομονετικά τον Θανάση Τριαρίδη στην είσοδο του Α νεκροταφείου. Έπειτα έμαθα πως άλλοι τόσοι και περισσότεροι είναι στη λίστα αναμονής για την επόμενη συνάντηση που μάλλον δε θα αργήσει. Δεν πρόλαβαν οι άνθρωποι γιατί υπήρχε κι ένα όριο στις συμμετοχές. Μαζευτήκαμε πενήντα άνθρωποι μέσα σε λίγες μέρες κι έπρεπε να μπει ένα φρένο. Αν περπατούσαμε 100 «τρελοί» στο κέντρο της Αθήνας θα ήταν πράγματι ένα σκηνικό… «οργανωμένης μετακίνησης οπαδών». Αστυνόμοι θα έπρεπε να μας συνοδεύουν όλους τους «Karagatsouligans»
Θα αναρωτιέστε αν ο Θανάσης Τριαρίδης μάς ξενάγησε κατάλληλα στα μέρη που έζησαν οι ήρωες του Καραγάτση… Αν ανέλυσε γλαφυρά τον ψυχισμό τους αλλά και του συγγραφέα κι αν βρήκε να μας πει πράγματα που δε γνωρίζαμε ή δεν είχαμε παρατηρήσει στα δεκάδες μυθιστορήματα, διηγήματα, νουβέλες και δοκίμιά του.
Φυσικά και το έκανε, όχι μόνον γιατί ο «οικοδεσπότης» μας έχει εμβαθύνει στο Καραγατσικό έργο αλλά και γιατί είναι ο πιο ένθερμος, ο πιο εκδηλωτικός «οπαδός» του σπουδαιότερου συγγραφέα της γενιάς του ‘30. Για την ακρίβεια, ο Θανάσης Τριαρίδης είναι «ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Φίλων Μ. Καραγάτση» κι όταν ξεκινά να μιλάει για τη μεγάλη του αγάπη, η στεντόρεια φωνή του κι ο σωστά δομημένος προφορικός λόγος του είναι ένα ποτάμι που ρέει. Έτσι, σαν ποτάμι που έρεε πέρασαν τέσσερις ολόκληρες ώρες στην Αθήνα του Καραγάτση ένα γλυκό φθινοπωρινό απόγευμα Σαββάτου. Από τον τάφο της οικογένειας Ροδόπουλου στο Α νεκροταφείο, η βόλτα συνεχίστηκε στο Ζάππειο και μέσω Συντάγματος στο Κολωνάκι, στο σπίτι όπου άφησε την τελευταία του πνοή ο συγγραφέας της «Μεγάλης χίμαιρας», του «Γιούγκερμαν», του «10», του «Κίτρινου φακέλου», του «Αμρί α μούγκου» και τόσων άλλων έργων. Κι αν ο Θανάσης Τριαρίδης ήταν καταιγιστικός στα όσα μάς είπε για τον Μ. Καραγάτση, το καλύτερο, στο τέλος της βόλτας, μάς το επεφύλαξε η παρουσία της κόρης του, Μαρίνας, που μας συνάντησε στο τελευταίο σπίτι της οικογένειάς της. Εκεί, σε ένα στενό πεζοδρόμιο στο Κολωνάκι, η δημιουργός του «Ευχαριστημένο» πρόσθεσε την πινελιά που έλλειπε από τον καταπληκτικό πίνακα της περιήγησης. Είχαν περάσει ήδη τέσσερις ολόκληρες ώρες, είχαμε περπατήσει 10.000 βήματα και είχαμε ακούσει μικρές και μεγάλες ιστορίες για τον Μιχάλη Ρούση, τον Βασίλη Κάρλοβιτς, τη Μαρίνα Μπαρέ, τον συνταγματάρχη Λιάπκιν, την Βούλα Παπαδέλη. Είχε ήδη νυχτώσει. Όλοι ψάχναμε έναν τρόπο να δραπετεύσουμε από εκεί και να βρεθούμε σε ένα ήσυχο μέρος για να κατακάτσουν μέσα μας όλα όσα ακούσαμε. Πλέον όλα είχαν αποκτήσει μια άλλη διάσταση. Μια υπεραξία.
Δεν τα είχε επακριβώς προετοιμασμένα αυτά που μας είπε ο Θανάσης Τριαρίδης. Ίσως μόνον ένα σκαρίφημα να είχε κάνει. Του είχαν βγει αυθόρμητα, προφορικά και βαθιά εσωτερικά. Είμαι σίγουρος πως δέκα διαφορετικές φορές να την κάνει αυτή τη βόλτα με άλλο κοινό κι άλλες καιρικές συνθήκες, δέκα διαφορετικές ομιλίες θα προκύψουν με την ίδια σχεδόν δοσολογία ιστοριών, πιπεράτων λεπτομερειών, χιουμοριστικών ατακών και παραινέσεων. Και πάντα από κάτω κάποιοι συμμετέχοντες θα ακούν, θα συμπληρώνουν και, ίσως, ελαφρώς να διορθώνουν τον «πρόεδρο του ΣΦ Καραγάτση», ο οποίος αυτόν τον καιρό έχει βαλθεί να μετατρέψει την τριλογία «ο Κοτσάμπασης του Καστρόπυργου – Αίμα χαμένο και κερδισμένο και Τα στερνά του Μίχαλου» σε ένα νέο θεατρικό κείμενο.
Επέστρεψα από την Αθήνα πλήρης συναισθημάτων, ήχων και εικόνων. Ήταν μια υπέροχη βόλτα στην πρωτεύουσα. Ένιωσα όλους τους ήρωες του Καραγάτση κάπου κοντά μου, στιγματισμένους από τα πάθη και τις αδυναμίες τους, γήινους και μοιραίους: ανθρώπινους. Όλοι τους είναι νεκροί. Όμορφοι και πεθαμένοι γιατί, όπως έγραψε η Νίκη Καραγάτση στον τάφο του συζύγου της και είναι φράση από τον «Κίτρινο φάκελο»: «οι μοναδικές ομορφιές είναι το προνόμιο του θανάτου». Είναι φίλοι μου οι ήρωες του συγγραφέα. Μπορεί να έχω καιρό να ακούσω νέα τους, να τους ξεχνάω και να με παίρνει η μπάλα της καθημερινότητας αλλά, όταν τους συναντώ, είναι λες και την ξαναπιάνουμε τη σχέση μας ακριβώς από εκεί που την αφήσαμε. Πρόλαβα να εκμαιεύσω από τον Τριαρίδη πως μέσα στο Δεκέμβριο η περιήγηση θα γίνει και στη Θεσσαλονίκη. Σημειώστε από τώρα να κλείσετε θέσεις γιατί προβλέπω ότι και ο εδώ «σύνδεσμος οπαδών» θα προκαλέσει sold out. Σημειώστε να πάτε οπωσδήποτε και στην Αθήνα να δείτε τον «Γιούγκερμαν» γιατί είναι σχεδόν αδύνατο τεχνικά να έρθει αυτή η παράσταση στη Θεσσαλονίκη.
Σημειώστε να δείτε και το «Football» του Θανάση Τριαρίδη, αν δεν το είδατε ήδη και, φυσικά, να διαβάσετε «Το περίσσιο παιδί» που μόλις κυκλοφόρησε. Κυρίως, όμως, σημειώστε πως όλη αυτήν τη δράση του Athens Walking Tours τη συντονίζουν σπουδαίοι άνθρωποι από τη Θεσσαλονίκη κι έχει ήδη κερδίσει τις εντυπώσεις των κατοίκων της πρωτεύουσας οι οποίοι βγαίνουν, περπατούν και συζητούν στους ρυθμούς που σας περιέγραψα. Κρατάω βαθιά μέσα μου την εικόνα του τυφλού συνοδοιπόρου στην περιήγηση ο οποίος, συνοδευόμενος από την ηθοποιό Αντιγόνη Σταυροπούλου, «είδε» όλες τις αναλύσεις του Θανάση Τριαρίδη για τους τραγικούς πρωταγωνιστές του Καραγάτση που ο συγγραφέας έκανε κυριολεκτικά «ό,τι ήθελε» στα βιβλία του. Κρατώ και τον ενθουσιασμό του Αμερικάνου, Κινεζικής καταγωγής συγγραφέα, Στήβεν Τέηγκλ. «Έχεις διαβάσει Καραγάτση, φίλε μου», τον ρώτησα. «Όχι αλλά ξεκινάω αύριο», μου απάντησε κι έχει πολλούς λόγους να ξεκινήσει από την τριλογία του «εγκλεισμού κάτω από τον Φοίβο» για να διαπιστώσει πώς οι προερχόμενοι από άλλες χώρες ήρωες του συγγραφέα καταστράφηκαν αδυνατώντας να προσαρμοστούν στο ελληνικό περιβάλλον. «Τι είναι κλασικό», τέθηκε ως ερώτημα στη διάρκεια της βόλτας μας. «Αυτό που μας υπερβαίνει», έχει πει κάποιος και πράγματι το διαπιστώσαμε και συμφωνήσαμε. Εύχομαι το Athens Walking Tours να επινοήσει στο επόμενο διάστημα νέες βόλτες στην Αθήνα με αφορμή τη ζωή και το έργο σπουδαίων δημιουργών. Εύχομαι πάντα να βρίσκει τον ιδανικότερο άνθρωπο για την ξενάγηση, όπως έκανε με τον Θανάση Τριαρίδη για τον Μ. Καραγάτση. Της πάει της Αθήνας το Walking Tour. Της πηγαίνουν και οι Θεσσαλονικιώτικες ιδέες και δράσεις. Εμείς επιστρέψαμε με νέες αγορές από το βιβλιοπωλείο. Τι θα διαβάσουμε; «Κλασικά: Μ. Καραγάτση». Πρέπει να βιαστούμε να βρούμε και τα τελευταία του διηγήματα, να τον εξαντλήσουμε έτσι ώστε μετά… να τον πιάσουμε πάλι όλον από την αρχή. Και κάτι τελευταίο για τον «οικοδεσπότη» μας, Θανάση Τριαρίδη. Ο «τύπος» αυτός είναι μεγάλος «ψυχάκιας». Μπορεί να σου μιλά εβδομάδες ολόκληρες για τον Μ. Καραγάτση παρότι ταυτόχρονα εκδίδει το νέο του βιβλίο, μελετά κάποιο θεατρικό κείμενο ή παίζεται ένα δικό του έργο στο σανίδι. Κάποια στιγμή στο τέλος της διαδρομής στα ίχνη του Καραγάτση το παραδέχτηκε μόνος του: «αν είχα πάρα πολλά χρήματα θα ήθελα μόνο να κάνω ομιλίες για τον Καραγάτση. Άντε, και για τον Όσκαρ Ουάιλντ». Καταλαβαίνετε γιατί τον αποκαλώ «ψυχάκια»; Ο άνθρωπος όχι μόνον δεν είπε «θα τα παρατούσα όλα και θα έγραφα δικά μου μυθιστορήματα και θεατρικά» (στα οποία είναι και θα είναι υπέροχος, έτσι κι αλλιώς…). Ο τύπος είπε ότι θέλει να μιλάει μόνο για τον Καραγάτση και ΑΝΤΕ, «ΝΤΕΦΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ» και για τον Όσκαρ Ουάιλντ. Απλά, ΠΑΟΚτσήδικα και υποκειμενικά. «Γατάκι Όσκαρ που θέλεις και να συγκριθείς με τον δικό μας…».
Λέξεις- Εικόνες: Άκης Σακισλόγλου
3.09.2019, parallaxi