Στα σχολικά βιβλία της ιστορίας διδασκόμαστε διάφορα επικολυρικά ανούσια γεγονότα, ενώ υπάρχουν στιγμές της ιστορίας μας που αποκρύπτονται ακούσια ή επιμελώς.

Μια τέτοια ιστορία είναι αυτή του υψώματος 731, oι σύγχρονες Θερμοπύλες, όταν μια …χούφτα φαντάροι από τα Τρίκαλα , την Καρδίτσα και το Μέτσοβο σταμάτησαν τον ιταλικό στρατό παρόντος του Μουσολίνι. Το ύψωμα βομβαρδίσθηκε ανηλεώς με αποτέλεσμα να καούν όλα τα δένδρα και να κατεβεί το ύψος του κατά 5 μέτρα(726 λένε τώρα οι χάρτες της Αλβανίας, βόρεια της Κλεισούρας). Κι όμως οι τσοπαναραίοι καθοδηγούμενοι από τον θρυλικό συνταγματάρχη Δημήτριο Κασλά έσκαψαν λαγούμια (αλεπότρυπες) έμεναν την ώρα των βομβαρδισμών κάτω από τη γη κι όταν οι ιταλικές μεραρχίες πίστευαν ότι θα έκαναν παρέλαση, τους έσφαζαν με τις ξιφολόγχες.

Στους ήχους ροκ μουσικής και με απαγγελία των Άρη Μπινιάρη-Κωνσταντίνου Σεβδαλήμεταφερθήκαμε στο πεδίο της μάχης και γίναμε ένα με τους ηρωικούς φαντάρους, σε ένα περιβάλλον που μύριζε αίμα, μπαρούτι, χώμα, θάνατο, εν μέσω υπερηφάνειας και αυταπάρνησης. 8-23 Μαρτίου 1941. Στο αλβανικό μέτωπο 15.000 ιταλικά αυτοκίνητα, 83.000 μεταγωγικά, 600.000 Ιταλοί στρατιώτες, η αφρόκρεμα τoυ ιταλικού στρατού με μαχητικά, βομβαρδιστικά ήρθαν με τον στρατάρχη τους…12.000 νεκροί Ιταλοί και 1.200 νεκροί Έλληνες, μέχρι το πρωί της 22ας Μαρτίου 1941, την ώρα που ο Μπενίτο Μουσολίνι αποχωρούσε για τη Ρώμη ταπεινωμένος, απογοητευμένος και αηδιασμένος με τους στρατηγούς του. Μέχρι το τέλος των μαχών, ειδικά στο ύψωμα οι νεκροί για τον Ελληνικό στρατό ανέρχονταν στους 125 νεκρούς και 28 εξαφανισθέντες, καθώς και σε 425 τραυματίες, ενώ για τον Ιταλικό στρατό στους 1.000 νεκρούς και 3.000 τραυματίες. Το ύψωμα έγινε θρυλικό και είναι γραμμένο στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Οι στρατιώτες το ονόμασαν «Γολγοθά», γιατί, ενώ με την έναρξη των εχθροπραξιών ήταν δεντροσκεπασμένο, στο τέλος δεν έμεινε κανένα δέντρο και είχε τροποποιηθεί η γεωλογική μορφή του.

Σκληρή ροκ , ανάλογη ομιχλώδης ατμόσφαιρα και κοφτός γρήγορος λόγος δονούν επί 70 λεπτά τη σκηνή, προκαλώντας την προσήλωση του κοινού, όπως στις συναυλίες (Βίκτωρας Κουλουμπής στο μπάσο, Πάνος Σαρδέλης στα τύμπανα, Χρήστος Γεωργόπουλος στην κιθάρα)

Πρόκειται για τη μυστική στιγμή του έθνους, που προκαλεί δέος στο κοινό και στο τέλος ανταμείβει με παρατεταμένο χειροκρότημα τους καλλιτέχνες που βγαίνουν πέρα την καθιερωμένη τρίτη φορά στη σκηνή για να το απολαύσουν.

Κι όσον αφορά τον ηρωϊκό Δημήτριο Κασλά , πήρε μέρος στη Μικρασιατική εκστρατεία, στον Ελληνοϊταλικο πόλεμο, στην Εθνική Αντίσταση και στα Δεκεμβριανά. Κυρίως έμεινε γνωστός μετά θάνατον για την συνεισφορά του ως διοικητής στο ΙΙ/5 τάγμα πεζικού στην απόκρουση της Ιταλικής επίθεσης στο 731 ύψωμα. Λόγω της συμμετοχής του στον ΕΛΑΣ αποστρατεύθηκε από τον Ελληνικό στρατό ως επικίνδυνος και εξορίστηκε. Και ως το τέλος της ζωής του όταν τον πλησίαζαν πρώην στρατιώτες του για να τον χαιρετήσουν τους απέπεμπε λέγοντας «κάνετε λάθος κύριε, δεν είμαι ο Κασλάς». Τόσο πολύ σιχάθηκε τους υποκριτές που τον υποβίβασαν, αρνούμενος την ταυτότητα του. Απεβίωσε στις 22-2-1966 στο Βόλο από καρδιακό επεισόδιο, ενώ είχε προηγηθεί και εγκεφαλικό.

«Επί των κατεχομένων θέσεων θα αμυνθώμεν μέχρι εσχάτων. Προμηνύεται λυσσώδης επίθεσις του εχθρού, η οποία οπωσδήποτε θα αποκρουσθή και θα συντριβή. Τότε μόνον θα διέλθη ο εχθρός εκ της τοποθεσίας μας, όταν αποθάνωμεν άπαντες επί των θέσεών μας. Ουδείς θα κινηθή προς τα οπίσω. Πάντες θα αποθάνωσι επί των θέσεών των». Αυτή ήταν η διαταγή που έδωσε ο ηρωικός ταγματάρχης Δημήτριος Κασλάς και επαναλαμβάνει το δίδυμο στη σκηνή.
Για την ιστορία «Η Μηχανή του Χρόνου» βρήκε τον Ευάγγελο Κόγια στις Σοφάδες Καρδίτσας και τον Χρήστο Κανέλα στην Πύλη Τρικάλων Οι μαρτυρίες τους για το απάνθρωπο πρόσωπο του πολέμου, συγκλονίζουν. Οι ίδιοι όχι μόνο δεν ξέχασαν την εμπειρία τους, αλλά οι σκληρές εικόνες θανάτου που αντίκρισαν τότε, τους ακολούθησαν σε όλη τους την ζωή. Οι μάχες σώμα με σώμα και η ανθρωποθυσία των συμπολεμιστών τους σημάδεψε τη ζωή. Ο Χρήστος Κανέλας σε μια μοναδική εξομολόγηση στον Χρίστο Βασιλόπουλο περιέγραψε την πιο τραγική στιγμή της ζωής του, όταν βρέθηκε κάτω από την ανυπόφορη ψυχική δοκιμασία και άνοιξε πυρ κατά ομάδας Ιταλών στρατιωτών την ώρα που σήκωσαν τα χέρια τους για να παραδοθούν. Είχε προηγηθεί ανηλεής βομβαρδισμός του υψώματος από το εχθρικό πυροβολικό και σκληρές μάχες που είχαν ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν δίπλα του πολλοί φίλοι και συμπολεμιστές. Δυστυχώς λίγες ημέρες μετά τη συνέντευξη ο Χρήστος Κανέλας έφυγε από τη ζωή και ευτυχώς έπαψε να βλέπει κάθε βράδυ τους εφιάλτες για τον θάνατο των Ιταλών.

Διαβάστε ολόκληρη την κριτική του Σ. Λεμονίδη στο fosonline.gr

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση και αγορά εισιτηρίων:  «Ύψωμα 731»